بررسي منشا املاح آبخوان سرچاهان در استان هرمزگان با استفاده از نسبت‌هاي يوني

Investigating salt sources in Sarchahan aquifer in Hormozghan province using ion ratios

شناسايي عوامل موثر بر كيفيت آب زيرزميني به منظور بررسي منشا املاح مورد توجه محققين آب شناسي قرار دارد. در اين تحقيق هيدروشيمي و منشا املاح آب زيرزميني دشت سرچاهان با استفاده از نسبت هاي يوني و تفاوت غلظت 49 نمونه از آبخوان و سه نمونه از آب ، يون هاي هم منشا مورد بررسي قرار گرفت. در يك مرحله در زمستان 1377 سطحي دشت سرچاهان تهيه شد. سپس يون هايي با منشا كاني شناسي مشترك و به عبارت ديگر يون هاي هم زاد شناسايي شدند و عدم توازن بين آنها به عنوان نشانه اي از عوامل و فرآيندهاي فرعي تاثيرگذار بر كيفيت آبخوان سرچاهان مورد توجه قرار گرفتند. بررسي روابط بين يون هاي هم زاد به كمك تفاضل هاي يوني Cl-Na و (SO4-(Ca+Mg امكان شناسايي مناطق متاثر از انحلال تركيباتي نظير سولفات هاي سديم دار و كلرور هاي كلسيم و منيزيم دار را در آبخوان سرچاهان فراهم آورد. به طوركلي بررسي نسبت هاي يوني و تفاضل يون هاي هم زاد نشان مي دهد كه انحلال هاليت و نمك هاي سولفاته آبرفت مي تواند عامل اصلي شوري آب زيرزميني دشت سرچاهان باشد. در مقابل، رودخانه پرعابدين موجب بهبود كيفيت شيميايي آبخوان سرچاهان مي شود ولي رودخانه شور به دليل زهكش كردن آب زيرزميني در افزايش شوري اين آبخوان بي تاثير است. همچنين، فرآيندهاي نرم شدگي طبيعي و نرم شدگي معكوس نيز بر كيفيت اين آبخوان موثر هستند و با افزايش شوري به سمت نواحي پايين دست احتمال وقوع نرم شدگي معكوس افزايش مي يابد. در آبخوان سرچاهان امكان ددولوميتي شدن منتفي است. به علاوه، گنبدهاي نمكي نيز فاقد اثر مشخصي بر شوري آب زيرزميني هستند.

Hydrologists have paid attention to identify the influential factors on underground water quality to examine the source of salts. In this research, hydrochemistry and the source of underground water salts in Sarchahan plain were examined using ion ratios and the difference between densities of ions of the same source. In a phase in 1998, 49 samples from the aquifer and 13 samples from the surface water of Sarchahan plain were provided. Then some ions with common mineralogy source namely twin ions were identified and the imbalance between them was considered as a sing of subsidiary factors and processes affecting Sarchahan aquifer quality. The examination of the relationship between twin ions with the help of ion differences of CL-Na and So4(ca+Mg) can provide the possibility of identifying the affected region from dissolution of compound such as Manesium in Sarchahan aquifer. Generally, the examination of ion ratios and the difference of twin ions show that the dissolution of Halite and Sulfate salts of alluvium can be the main factor of salinity of underground water in Sarchahan plain. Oppositely, Por Abedin river Causes improvement of Chemical quality of Sarchahan aquifer but Shoor River has no effect on Salinity increase of aquifer due to underground water drainage. Furthermore, natural softening processes and opposite softening affects the quality of this aquifer as well and by extending the salinity toward downstream areas the possibility of occurrence of opposite softening increases. The possibility of Dedolomitization in Sarchahan aquifer is out of question. Additionally, salt domes do not have a clear effect on salinity of underground water too.