ارزيابي كشت مخلوط تاخيري و مالچ كلشي بر عملكرد و اجزاي عملكرد كدوي پوست كاغذي (Cucurbita pepo L.) و نخود (Cicer arientinum L.) در شرايط ديم و آبي

Evaluation the effects of relay intercropping of Styrian pumpkin (Cucurbita pepo L.) with irrigated and rainfed chickpea (Cicer arietimum L.) on yield and yield components as affected by chickpea resi

به منظور مطالعه تاثير سيستم هاي مختلف كشت و كاربرد مالچ در كشت مخلوط تاخيري كدوي پوست كاغذي (Cucurbita pepo L.) با نخود (Cicer arientinum L.)، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 90-1389 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. سيستم كشت در پنج سطح شامل كشت خالص نخود آبي، كشت خالص نخود ديم، كشت خالص كدوي پوست كاغذي، كشت مخلوط تاخيري نخود آبي/ كدوي پوست كاغذي، كشت مخلوط تاخيري نخود ديم/ كدوي پوست كاغذي و مالچ نخود در دو سطح با مالچ و بدون مالچ مد نظر قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و وزن هزار دانه نخود به طور معني داري (05/0?p) تحت تاثير سيستم هاي مختلف كشت قرار گرفتند. به طوري كه تعداد غلاف در بوته و عملكرد دانه نخود تيمار كشت مخلوط تاخيري نخود ديم/ كدوي پوست كاغذي نسبت به كشت خالص نخود ديم به ترتيب 37 و 23 درصد افزايش يافت. همچنين اثر متقابل سيستم كشت و كاربرد مالچ بر تعداد ميوه، عملكرد ميوه، تعداد دانه در ميوه، وزن هزار دانه و عملكرد دانه كدوي پوست كاغذي معني دار (05/0?p) بود، به طوري كه سيستم كشت مخلوط تاخيري نخود آبي/ كدوي پوست كاغذي همراه با كاربرد مالچ با 398 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه كدو را به خود اختصاص داد. درصد روغن دانه كدوي پوست كاغذي تحت تاثير تيمار ها قرار نگرفت. با اين وجود، كاربرد مالچ باعث كاهش جزيي درصد روغن شد. ارزيابي نسبت برابري زمين نشان داد كه سيستم هاي مخلوط تاخيري بر كشت خالص برتري داشتند و سيستم كشت مخلوط تاخيري نخود ديم/ كدوي پوست كاغذي بدون كاربرد مالچ بيشترين نسبت برابري زمين (37/2) را به خود اختصاص داد. به طور كلي، با توجه به تاثير مثبت كشت مخلوط تاخيري به خصوص در شرايط ديم بر عملكرد و اجزاي عملكرد نخود و همچنين بهبود خصوصيات كمي گياه دارويي كدوي پوست كاغذي، چنين مي توان استنباط كرد كه كشت مخلوط تاخيري مي تواند به عنوان راهكاري مناسب جهت استفاده بهتر از منابع براي دستيابي به عملكرد مطلوب در راستاي دستيابي به اصول كشاورزي پايدار مد نظر قرار گيرد.

In order to study the effects of cropping systems and mulch application in relay intercropped Styrian pumpkin (Cucurbita pepo L.) with chickpea (Cicer arietinum L.), a field experiment was conducted as factorial layout based on a randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, during growing season of 2010-2011. Treatments were five levels of cropping systems (monoculture of irrigated chickpea, monoculture of rainfed chickpea, monoculture of Styrian pumpkin, relay intercropping of irrigated chickpea/Styrian pumpkin, relay intercropping of rainfed chickpea/Styrian pumpkin) and two levels of chickpea residue mulches (with and without mulch). The results showed that plant height, number of pods per plant, biological yield, seed yield and 1000-seed weight chickpea were affected by different cropping systems (p?0.05). Relay intercropping of rainfed chickpea/Styrian pumpkin increased number of pod per plant and seed yield of chickpea up to 37 and 23% compared to monoculture of rainfed chickpea, respectively. In additrion, results showed that the interaction effects between cropping systems and mulch application were significant (p?0.05) on number of fruit, fruit yield, number of seed per fruit, 1000-seed weight and seed yield of Styrian pumpkin. The highest Styrian pumpkin seed yield (398 kg.ha-1) was shown in relay intercropping of irrigated chickpea/Styrian pumpkin. Styrian pumpkin seed oil percent was not affected by treatments (p?0.05). However, application of chickpea residue mulch reduced the oil percent. Assessment of land equivalent ratio showed that the total systems of relay intercropping was superior compared to ‎‎monocultures and the highest land equivalent ratio (2.37) was observed in relay intercropping of rainfed chickpea/Styrian pumpkin without mulch ‎system.‎ In general, the positive effect of intercropping on yield and yield components of chickpea, especially in the dry conditions and improved quantitative characterization of Styrian pumpkin herb, it can be inferred that the relay intercropping could be a suggested strategy for using resources to achieve optimal performance in order to achieve sustainable agricultural principles.