اثرات كم آبياري بر عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت دانه‌اي (Zea mayz L.) و تعيين بهره‌وري آب در شبكه آبياري نكوآباد اصفهان

To illustrate the impact of various levels of deficit irrigation on yield and yield components of maize (Zea mayz L.) cultivar, a study was conducted based on randomized complete block as a split plot

به منظور مشخص كردن اثر كم‌آبياري بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد ذرت دانه‌اي (Zea mayz L.) تعيين بهره‌وري آب، تحقيقي به مدت سه سال زراعي با چهار تيمار آبياري: شاهد، آبياري كامل، 80 درصد آبياري كامل و 60 درصد آبياري كامل و دو رقم ذرت علوفه‌اي، به صورت كرت‌هاي دو بار خرد شده بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ايستگاه‌ تحقيقات‌ شهيد فزوه‌ در شبكه آبياري نكوآباد اصفهان‌ اجرا شد. قبل از شروع كاشت، نسبت به نمونه‌گيري آب، خاك و انجام آزمون‌هاي مورد نياز اقدام شد. نتايج نشان داد از نظر عملكرد دانه، عمق دانه و تعداد دانه در ستون بين تيمارهاي آبياري، تفاوت معني‌دار (05/0 ? p) وجود دارد. اما اثر رقم بر عملكرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در رديف، تعداد دانه در هر ستون و عمق دانه معني‌دار نشد. يافته‌ها نشان داد با در نظر گرفتن بررسي‌هاي آماري و اهميت بهنيه‌سازي آب مصرفي با كم‌آبياري و بر اساس مقادير بهره‌وري آب، تيمار 60 درصد آبياري كامل بر ساير تيمارها برتري دارد و در سال‌هاي با محدوديت جدي دسترسي به آب، به عنوان يك روش مديريتي كارآمد در آبياري مزارع ذرت توصيه مي‌شود، تحت اين تيمار با كاهش 36 درصدي آب كاربردي نسبت به آبياري كامل، فقط 4/11 درصد عملكرد كاهش يافته است. اما در شرايط معمولي و فقدان محدوديت جدي آب، با توجه به ويژگي‌هاي كمي محصول ذرت، كسر آبياري 20? (80 درصد از تبخير و تعرق محصول) مناسب ترين گزينه در اين مورد است و افت عملكرد نسبت به آبياري كامل فقط دو درصد است.

To illustrate the impact of various levels of deficit irrigation on yield and yield components of maize (Zea mayz L.) cultivar, a study was conducted based on randomized complete block as a split plot design with 3 replicates and two treatments for three crop seasons. Four levels of deficit irrigation including: conventional, 100, 80, and 60% of water level use were considered as main plots and two varieties (704 and 647) as subplots in a experimental site located in Shahid Fozveh research station. Significant differences (P?0.05) were noticeable in grain yield, as well as depth and column of kernel among the irrigation treatments. In addition, the effects of cultivars on grain yield, 1000 kernel weight, number of kernel per ear row, number of kernel per column, and depth of kernels were non-significant. Results showed that, a decrease of 36 percent water applied (60% irrigation level treatment) compared to full irrigation, yield declined 11.4% and a decrease of 20 percent water applied (80% irrigation level treatment) compared to full irrigation, yield declined only 2%. Based on the results and considering the quantitative characteristics of the crop, it was established that for the deficit irrigating of maize, the 80% irrigation level is the most advantageous treatment when water is not limited. However, when higher water productivity and the possibility of using the water saved are taken into consideration during severe drought conditions, 60% irrigation level treatment is recommended.