مقايسه نظام هاي بهره برداري به لحاظ مصرف انرژي توليد سويا (Glycine max L.) در دشت مغان

A comparison of utilization systems in terms of energy consumption of soybean (Glycine max L.) production in Moghan plain

ارزيابي روند ورود و خروج انرژي در نظام هاي بهره برداري، يكي از روش هاي تعيين سطح پايداري در اين نظام ها است. هدف از اين تحقيق مقايسه نظام هاي بهره برداري (تعاوني، خصوصي و دولتي) به لحاظ مصرف انرژي توليد سويا (Glycine max L.) و بررسي تاثير انرژي نهاده ها در ميزان عملكرد سويا در دشت مغان بود. براي اين منظور، اطلاعات به وسيله مصاحبه رو در رو با 14 كشاورز عضو تعاوني، 54 كشاورز خصوصي و 14 واحد كشت و صنعت جمع آوري گرديد. بيشترين انرژي ورودي براي توليد سويا در نظام هاي بهره برداري دولتي (28/26784 مگاژول در هكتار) و به دنبال آن در نظام بهره برداري تعاوني (98/24815 مگاژول در هكتار) مشاهده گرديد. همچنين، انرژي خروجي در نظام بهره برداري تعاوني، خصوصي و دولتي به ترتيب 5/41947، 61/39948 و 5/43627 مگاژول در هكتار محاسبه شد. سهم انرژي هاي تجديدپذير از كل انرژي ورودي در نظام هاي بهره برداري تعاوني، خصوصي و دولتي به ترتيب 84/37، 07/31 و 47/37%، برآورد شد در صورتي كه سهم انرژي هاي تجديدناپذير به -ترتيب 16/62، 93/68 و 53/62%، از كل انرژي ورودي بود. ميزان اتكا به منابع انرژي تجديدناپذير در اين منطقه بالا بود. بنابراين، بايد در جهت جايگزين نمودن منابع انرژي تجديدپذير به جاي منابع تجديدناپذير تلاش شود. تجزيه و تحليل انرژي نشان داد، نسبت انرژي خروجي به انرژي ورودي (كارايي مصرف انرژي)، براي نظام بهره برداري تعاوني، خصوصي و دولتي به ترتيب 68/1، 63/1 و 62/1 مي باشد. در همه شاخص هاي انرژي، نظام بهره برداري تعاوني در مقايسه با نظام بهره برداري خصوصي و نظام بهره برداري دولتي گزينه بهتري بود. تخمين كشش توليد نشان داد، در بين نهاده هاي انرژي، آبياري موثرترين نهاده براي توليد سويا مي باشد.

Evaluation of energy flow in utilization systems is considered to be a valuable technique for evaluation the sustainability level of these systems. The aim of this survey was to compare utilization systems (cooperative, private and governmental) in terms of energy consumption in Soybean production and the evaluation of energy inputs effect in yield of Soybean in Moghan. For this purpose, the data were collected by using a face-to-face questionnaire from 14 cooperative members, 54 private and 14 agro-industry units. The maximum energy input was observed in governmental utilization system (26784.84 MJ.ha-1), followed by cooperative utilization system (24815.94 MJ.ha-1). Furthermore, the energy output in cooperative utilization system, private and governmental were calculated 41947.5, 39948.61 and 43627.5 MJ.ha-1, respectively. The share of renewable energy from the total energy input in cooperative utilization system, private and governmental was estimated 37.47, 37.84 and 31.07%, respectively, while it was respectively 62.53, 62.16 and 68.93% for non-renewable energy. The share of non- renewable energy sources was relatively high. Therefore, it seems that efforts should be made to substitute renewable sources for some part of the non- renewable sources. Energy analysis indicated that output–input energy ratio (energy used efficiency) in cooperative utilization system, private and governmental were 1.68, 1.63 and 1.62, respectively. In all energy indices, cooperative utilization system compared to private utilization and governmental utilization systems was more suitable. The elasticity production estimates indicated, that among the energy inputs, irrigation was the most important input that influences total energy of Soybean production