بررسي عوامل جغرافيايي موثر بر سيل خيزي در نواحي روستايي مورد پژوهشي: روستاهاي شهرستان سروآباد

Flooding Causes in Rural Areas (Case study: Sarvabad County Villages)

توسعه ي سريع كالبدي سكونتگاه هاي روستايي در حاشيه ي رودخانه ها و رود دره هاي كشور، موجب بروز خسارات و مواجه گرديدن روستاها با مشكلات متعددي گرديده است. به گونه اي كه ضرورت چاره انديشي براي كاهش اثرات منفي پديده ي سيل را بر پايه ي مطالعات علمي و اعمال مديريت كارآمد مبتني بر يافته هاي علمي، بيش از پيش روشن مي سازد. هدف از انجام اين تحقيق مديريت بر بحران سيلاب در مناطق روستايي و شناسايي پهنه هاي امن و در معرض خطر سكونتگاه هاي روستايي است و بدين منظور روستاهاي شهرستان سروآباد از توابع استان كردستان به عنوان مطالعه موردي انتخاب شده است. براي رسيدن به اين امر از شش فاكتور شيب، جهت شيب، پوشش گياهي، ليتولوژي، بارندگي و فاصله از مسيل استفاده شده است. اين پژوهش بر حسب روش تحليلي و بر حسب ماهيت كاربردي است و در انجام آن از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) بهره گرفته شده و در نهايت پس از تجزيه و تحليل داده ها و لايه هاي اطلاعاتي، نقشه هاي نهايي تلفيقي خطر و نقشه هاي هم پوشاني جهت ارزيابي فاكتورها توليد گرديد. نتايج مطالعه ضمن آنكه به شناسايي مناطق امن و در معرض خطر سيل در نواحي روستايي شهرستان انجاميد، نشان داد كه حدود 50 درصد مساحت شهرستان، 39 روستا از مجموع 77 روستا و 48 درصد جمعيت سكونتگاه هاي روستايي در محدوده پرخطر سيل قرار دارد.

Rapid physical growth of rural settlements on the periphery of the body and the valleys of the rivers have been causing widespread damage and several problems. Needed remedy is tangible to reduce the negative impacts of flood events based on scientific studies. The purpose of this study refers to manage flood crisis in rural areas and identify safe and in danger zones of rural settlements. Villages of Sarvabad county are selected as a case study. The six factors such as slope, aspect, vegetation, lithology, rainfall and distance from watercourse have been considered in this study. This study is based on analytical and the functional approach by using GIS (GIS) and Analytical Hierarchy Process (AHP) to draw maps of secure and safe areas by evaluating considered factors. The results of this study, leaded to identify areas at risk of flooding in the rural areas, showed that 50% of the Sarvabad county area covered 39 villages of 77 villages and 48% of rural settlements located within the flood risk.