تاثير عصاره آبي گياه استويا (Stevia rebaudiana) بر ميزان سرمي واسپين و پروتيين شبه آﻧﮋﯾﻮﭘﻮﯾﺘﯿﻦ نوع 3 در موش‌هاي صحرايي ديابتي شده با استرپتوزوتوسين

The effects of aqueous extract of stevia plant (Stevia rebaudiana) on serum concentration of vaspin and Angiopoietin-like Protein-3 in streptozotocin induced diabetic rats

زمينه: با توجه به شيوع روزافزون بيماري ديابت تا جايي كه حدود 6 درصد جمعيت بالغ دنيا را به خود درگير كرده است و اهميت پيشگيري و كنترل اين بيماري، نياز به شيرين كننده‌هاي كم كالري و البته طبيعي بيش از پيش احساس مي‌شود. مطالعات اخير نشان داده‌اند كه هورمون‌هايي نظير واسپين و پروتيين شبه آنژيوپويتين نوع 3 (Angiopoietin-like Protein3, ANGPTL) با ديابت در ارتباط مي‌باشند. هدف اين مطالعه بررسي تاثير گياه استويا (Stevia rebaudiana) كه به‌عنوان گياهي كه قند حاصل از آن به‌عنوان قند كم كالري معرفي شده است، بر ميزان سرمي هورمون‌هاي واسپين و پروتيين شبه آنژيوپويتين -3 در موش‌هاي صحرايي ديابتي شده با استرپتوزوسين مي‌باشد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع مورد شاهد مي‌باشد كه بر روي 40 سر موش نر ويستار در محدوده وزني 250-180 گرم انجام گرديد. موش‌ها به 5 گروه 8 تايي تحت عنوان گروه‌هاي اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم تقسيم شدند. به گروهاي دوم تا پنجم داروي استرپتوزوسين با دوز 60 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن به‌صورت درون وريدي تزريق گرديد. بعد از 5 روز رت‌هايي كه گلوكز آن‌ها بالاي 300 ميلي‌گرم بر دسي‌ليتر بود به‌عنوان ديابتي در نظر گرفته شدند. گروه اول به‌عنوان كنترل بكر، گروه دوم به‌عنوان كنترل ديابتي و گروه‌هاي سوم تا پنجم تحت گروه‌هاي تيمار به‌ترتيب مقادير 250، 500 و 750 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن عصاره به‌صورت گاواژ به‌مدت سي روز دريافت داشتند. از همه گروه‌ها در روز سي‌ام خونگيري به‌عمل آمد و نمونه‌هاي سرمي حاصل از خونگيري جهت اندازه‌گيري پارامترهاي مختلف شامل واسپين، پروتيين شبه آنژيوپويتين - 3 ، تري گليسيريد، كلسترول، HDL، گلوكز، انسولين و آنزيم آلكالين فسفاتاز استفاده گرديد. جهت مطالعه بافتي بيوپسي از پانكراس و كبد صورت گرفت. نتايج حاصل از گروه‌هاي تيمار و كنترل توسط نرم‌افزار SPSS ويرايش 17 مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد و (05/0 > P) به‌عنوان معني‌دار تلقي مي‌شود. يافته‌ها: ميانگين سطح سرمي آنزيم الكالين فسفاتاز، شاخص مقاومت انسوليني، ميزان گلوكز و تري‌گليسيريد سرم در گروه‌هاي دريافت كننده عصاره به‌مقدار 250 و 500 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن كاهش معناداري در مقايسه با گروه كنترل ديابتي داشت (05/0 > P). اما ميزان انسولين، شاخص عملكرد سلول‌هاي بتا، واسپين، پروتيين شبه آنژيوپويتين -3 و وزن موش‌ها در تمام گروه‌هاي تيمار تفاوت معني‌داري با گروه كنترل ديابتي نداشت. متعاقب دوزهاي مختلف عصاره گياه استويا تغيير خاصي در بافت پانكراس و كبد حاصل نشد. نتيجه‌گيري: مصرف خوراكي عصاره استويا از طريق كاهش ميزان سرمي گلوكز، مقاومت انسوليني و تري‌گليسيريد قادر است در كاهش قند و چربي خون موثر باشد و از جنبه ديگر با كاهش مقادير آنزيم الكالين فسفاتاز مي‌تواند اثر محافظتي بر بافت كبد داشته باشد. نكته حايز اهميت اين است كه جوانب احتياط در دوز مصرفي اين گياه بايستي مد نظر قرار بگيرد

Background: Considering the importance of the prevalence of diabetes which involves approximately 6% of the worldʹs adult population, the need for low-calorie natural sweetener is felt more than ever. Recent studies have shown that hormones such as vaspin and Angiopoietin-like Protein3 (ANGPTL3) are associated with diabetes. The purpose of this study is to evaluate the effect of Stevia (Stevia rebaudiana ) plant (as a low calorie sugar) on serum concentration of vaspin and ANGPTL3 in diabetic rats. Materials and Methods: In this case-control study, forty male wistar rats weighing 180-250 g were divided into 5 equal groups: control, diabetic control and doses of 250, 500 and 750 mg/kg/BW/day of Stevia extract treatment. Diabetes was induced by intravenous injection of Streptozotocin (60 mg/kg). After 5 days, the rats with glucose above 300 mg/dl were considered as diabetic. The Stevia treatment groups received 250, 500 and 750 mg of Stevia extract for thirty days. At the end of experiment, blood samples were obtained measurement of vaspin, ANGPTL3, triglycerides, cholesterol, HDL, glucose, insulin and ALP. Histological study of the pancreas and liver biopsy were also performed. The results of the treatment and control groups were analyzed by SPSS software and P < 0.05 was considered statistically significant. Results: The level of alkaline phosphatase, insulin resistance index, glucose and triglyceride were decreased significantly in the groups 250 and 500 compared with the diabetic control group(p?0.05). However, insulin levels, HOMA.B, vaspin, ANGPTL3 and weight of the rats in all treatment groups were not significantly different from the control diabetic group. There were no histological changes in pancreatic and liver tissue following Stevia treatment. Conclusion: Administration of Stevia extract via reduction in serum glucose, triglyceride and insulin resistance can be effective in lowering the blood sugar and lipid, also lowering concentrations of serum alkaline phosphatase may have a protective effect on the liver. Howeve it should be considered the appropriate dosage of Stevia etract treatment is very important.