نقش تلويزيون در ايجاد و تقويت فضاي عمومي در جمهوري اسلامي ايران از ديدگاه خبـرگان ارتباطي و مديـران رسـانه

Role of TV in Developing, Strengthening Public Sphere in IRI from the Viewpoint of Communication Experts, Media Managers

بيش از سه دهه از انقلاب اسلامي‌ايران مي‌گذرد. افكار عمومي ‌و گستره همگاني به‌عنوان يكي از دارايي‌هاي اصلي هر جامعه دستخوش تغييراتي شده‌اند. نهادهاي خاصي از جمله رسانه‌ها و به‌ويژه تلويزيون، به‌عنوان پرهزينه‌ترين و اصلي‌ترين نهاد فرهنگي كشور در اين تغييرات اثرگذار بوده‌اند. با توجه به اهميت و اثر نهاد رسانه در اين دوران، مسيله اصلي اين پژوهش ”بررسي نقش رسانه‌ها و به‌طور خاص تلويزيون در ايجاد فضاي مفاهمه و گفتمان در جمهوري اسلامي ‌ايران“ است. سوال اصلي اين است كه آيا تلويزيون موجب تاثير در فضاي گفتمان و مفاهمه در ايران شده‌است؟ اگر تاثير داشته اين تاثير در جهت تقويت بوده يا تاثير؟ مبناي تيوريك، نظريه گستره همگاني هابرماس است. روش تحقيق، توصيفي‌ـ تحليلي و توصيفي‌ـ زمينه‌يابي و روش اجرا، كتابخانه‌اي‌ـ اسنادي، مصاحبه و دلفي است. ابزار گردآوري داده‌ها و اطلاعات فيش تحقيق و پرسشنامه است. نتايج نشان مي‌دهد كه تلويزيون بر گستره همگاني ايران تاثيري در جهت تقويت دارد. اما شبكه‌هاي تلويزيوني نتوانسته‌اند مسايل ضروري و مبتلا به جامعه را به شايستگي انعكاس دهند و فارغ از سو گيري به گفت‌وگوي عقلاني و طرح آزادانه، آگاهانه و نقادانه و منطقي مسايل عمومي ‌بپردازند.

More than three decades have passed since the culmination of the Islamic Revolution of Iran (1979). Public opinion and public sphere have undergone changes as one of the main assets of each society. Certain institutions, including the media and especially television - as the most expensive and fundamental cultural institution of the country - have been influential in bringing about such changes. With regard to the importance and effect of the media in this era, the main theme of this research is “studying the role of the media, especially television, in creating an environment of discourse and dialogue in the Islamic Republic of Iran.” The main question is whether television has influenced the environment of discourse and dialogue in Iran? If so, whether this influence has been towards strengthening or affecting? Theoretical basis of the study is of the public sphere of Jürgen Habermas. The research methodology is analytical-descriptive and descriptive-survey. Library and documentation, interview, and Delphi techniques have been used to collect data and research cards and questionnaires as instruments for gathering information. The results show that television has a strengthening influence on public sphere in Iran. But TV networks have failed to properly reflect the major issues affecting the society and conduct a logical dialogue and raise general issues freely, analytically and critically away from any orientation.