بررسي اثر كاربرد جداگانه و تلفيقي كودهاي آلي و زيستي روي برخي ويژگي هاي كمي و كيفي گياه دارويي انيسون(Pimpinella anisum L.)

Effects of Single and Combined Application of Organic and Biological Fertilizers on Quantitative and Qualitative Yield of Anisum (Pimpinella anisum)

به‌منظور مطالعه اثرات كاربرد منفرد و تلفیقی كودهای زیستی و آلی بر عملكرد كمی و كیفی گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار و 15 تیمار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: 1- كود زیستی میكوریزا Glomus intraradices)) 2- میكوریزا + كود گاوی، 3- میكوریزا + ورمی‌كمپوست،4- میكوریزا+كمپوست، 5- میكوریزا + كود شیمیایی، 6- كود زیستی بیوسولفور (حاوی باكتری Thiobacillus sp.) به‌همراه گوگرد آلی بنتونیت‌دار، 7- بیوسولفور + كود شیمیایی8- بیوسولفور + كود گاوی، 9- بیوسولفور + ورمی‌كمپوست، 10- بیوسولفور+كمپوست، 11- كود گاوی، 12- ورمی‌كمپوست، 13- كود شیمیایی، 14- كمپوست و 15- شاهد. نتایج نشان داد كه كاربرد منابع مختلف تغذیه‌ای اثر معنی‌داری بر اكثر صفات مورد مطالعه در گیاه دارویی انیسون داشت. با توجه به نتایج حاصل از آزمایش، اثر تیمارهای كودی بر ارتفاع و تعداد شاخه جانبی و تعداد چترك در چتر گیاه انیسون معنی‌دار نبود. بیشترین تعداد دانه در چترك (24/7)، و عملكرد دانه (4/1263 كیلوگرم در هكتار) در نتیجه كاربرد بیوسولفور حاصل شد. بیشترین عملكرد ماده خشك (1/4504 كیلوگرم در هكتار) در اثر كاربرد تلفیقی بیوسولفور+ كودشیمیایی و بیشترین شاخص برداشت (9/25) در اثر تیمار تلفیقی بیوسولفور+كود گاوی حاصل شد. كاربرد تلفیقی میكوریزا روی بعضی صفات تاثیر داشت، به‌طوری‌كه بیشترین تعداد چتر در بوته (7/65) و درصد اسانس (3/5) در تیمار تلفیقی میكوریزا با كود شیمیایی به‌دست آمد. به‌طور‌كلی نتایج این پژوهش نشان داد كه كاربرد كودهای زیستی میكوریزا و بیوسولفور نقش چشمگیری در افزایش عملكرد كمی و كیفی گیاه دارویی انیسون داشتند. علاوه‌بر این، مصرف تلفیقی كودهای زیستی در مقایسه با كاربرد منفرد منابع كودی، اثراث مثبت بیشتری بر ویژگی‌های كمی و كیفی انیسون داشتند.

In order to study the effects of single and combined applications of biofertilazer and organic fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of anisum (Pimpinella anisum), an experiment was conducted based on a Randomized Complete Block Design with three replications and fifteen treatments at Research Station, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, in 2011 year. Treatments were: (1) mycorrhiza (Glomus intraradices), (2) mycorrhiza + cow manure, (3) mycorrhiza + vermicompost, (4) mycorrhiza+ compost, (5) mycorrhiza + chemical fertilizer, (6) biosulfur (Thiobacillus sp.) + Bentonite, (7) biosulfur + chemical fertilizer, (8) biosulfur + cow manure, (9) biosulfur + vermicompost, (10) biosulfur+compost,)11 (cow manure, (12) vermicompost, (13) chemical fertilizer (NPK), (14)compost and (15) control. The results showed that application of fertilizer treatments had significant effect on most characteristics of anisum. The highest number of seed per umbelet (7.24), economic yield (1263.4kg/ha) were obtained fram biosulfur treatment. The highest dry matter yield (4504.1 kg/ha) resulted from combined application of biosulfur + chemical fertilizer and the highest harvest index (25.97%) observed in biosulfur+cow manure. The combined application of mycorrhiza affected some qualification traits, as the highest number of umbel per plant (65.7), 1000 seed-weight (3.24 g) and essential oil percentage (5.3%) resulted from combined application of mycorrhiza+chemical fertilizer. In general, it can be concluded that application of organic and biological fertilizer particularly mycorrhiza and biosulfur had a significant effect on improving of quantitative and qualitative characteristics of anisum. Furthermore, the combined application of organic and biological fertilizer had higher positive effects than their single application.