بررسي عملكرد ريشه و عيار قند هيبريدهاي جديد چغندرقند در شرايط كم‎آبياري و آبياري بهينه

Evaluation of root yield and sugar content of new sugar beet hybrids to deficit and optimum irrigation

به منظور تعيين فرايند تغيير عيار قند و عملكرد ريشه‎ي هيبريدهاي جديد چغندرقند در رژيم‎هاي مختلف آبياري مطالعه‎اي در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي فارس _ايستگاه تحقيقاتي زرقان انجام شده پژوهش در قالب چهارچوب مشابه آزمايش اسپليت بلوك با طرح پايه بلوك‎هاي كامل تصادفي داراي دو فاكتور بود. فاكتور رقم شامل شش سطح: 1-28064، 2- 28058، 3- 28928، 4- زرقان، 5- جام و 6- رسول (شاهد حساس) در كرت‎هاي اصلي و فاكتور فرعي رژيم آبياري با سه سطح شامل تيمار بدون‎تنش، تنش متوسط و تنش شديد رطوبتي در كرت‎هاي فرعي قرار گرفتند. آزمايش در سه تكرار ‌با استفاده از سيستم آبياري باراني تك شاخه‎اي Line source sprinkler system)) به‎مدت دو سال 1388-1389 اجرا شد. رژيم‎هاي آبياري به نسبت دوري و نزديكي تا لوله لاترال تنظيم‌ و فواصل چهار متري جهت اعمال رژيم‎هاي آبياري منظور شد. نتايج تجزيه مركب واريانس نشان داد كه عملكرد ريشه هيبريد 28928 بيشتر از ساير ارقام بود. همين طور در بررسي پايداري عملكرد، هيبريد 28928 درشرايط محدود و مطلوب رطوبتي بالاتر از متوسط عملكرد بقيه ارقام بود. رقم زرقان در شرايط تنش عملكرد كمتر و در شرايط نرمال عملكرد بيشتر از متوسط داشت. آناليز رگرسيون نشان داد كه رابطه بين عيار قند با ميزان آب مصرفي در ارقام مختلف تابع درجه دو بوده به طوري‎كه در فاصله حدود 400-900 ميلي‎متر آبياري از ميزان قند كاسته شده ولي كمتر و بيشتر از اين فاصله آبياري ميزان قند افزايش داشته است. به‎دليل كاهش عملكرد ريشه در مقادير آبياري با ميزان كم، اين ميزان براي افزايش درصد قند توصيه نمي‎شود. با در نظر گرفتن افزايش عملكرد ريشه مطابق با افزايش آب مصرفي، مقدار 1100 ميلي‎متر آب آبياري به منظور افزايش توام عملكرد و عيار قند پيشنهاد مي‎گردد.

To determine sugar content and root yield variation of new sugar beet hybrids under different irrigation levels, an experiment was carried out at Zarghan Agricultural Research Station ofFars Agricultural and Natural Resources Research Center, Shiraz, Iran. The study was conducted as split block based on a randomized complete block design with three replications for two years, 2009-10, using line source sprinkler system. The treatments consisted of six cultivars including 28064, 28058, 28928, Zarghan, Jaam, and Rasoul (susceptible check) in main plots, and three irrigation levels viz. control, medium stress, and severe stress in subplots. Irrigation levels were set according to the distance from lateral tube and 4 m distance was considered for imposition of irrigation levels. Combined analysis results showed that hybrid 28928 had the highest root yield. It also showed higher than average yield stability in both optimum and water deficit conditions. Zarghan cultivar had lower yield in water deficicit condition while in normal irrigation the result was opposite. Regression analysis showed a quadratic equation between sugar content and water consumption so that sugar content was decreased in the range of about 400-900 mm irrigation but increased in less than 400 mm and more than 900 mm. In spite of increasing sugar content, water deficicit cannot be recommended for sugar production owing to yield reduction.. Considering the positive response of root yield to water use, 1100 mm irrigation level is suggested for increasing both root yield and sugar content.