طراحي الگوي آينده ‏پژوهانه اسناد سياست‏ گذاري فناوري انقلاب اسلامي

Designing a Future Oriented Model for Technology Policy Documents of Islamic Revolution

آینده‌پژوهی با رویكرد مبتنی بر ساخت آینده، سعی دارد در بسترهای مهمی هم‏چون؛ حوزه­ های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و علم و فن‌آوری توان انتخاب آگاهانه، برنامه‌ریزی فراگیر و تعامل هوشیارانه با دنیای آشوبناك و پیچیده آینده را ارتقاء دهد.‌ توجه به هنجارها و ارزش‌های اجتماعی به مثابه ابزاری كارآمد در دست رهبران، مدیران و سیاست‏گذاران محسوب می‏ شود كه آینده­ پژوهی به این شاخصه‏ ها توجه­ ویژه دارد. امروزه الگوهای تدوین اسناد سیاست‏ گذاری فناوری برگرفته از برساخت‏ های مادی بشر؛ عموماً در گردونه آزمون و خطا تكامل می‏ یابند. این رویكرد؛ گاه خسارات جبران­ ناپذیری را بر پیكره جوامع  وارد می‏ نماید. اسناد سیاست‏ گذاری فناوری‏ به­ عنوان محرك اصلی جوامع باید از معیارها و ارز‏ش­ های دینی، اعتقادی و انقلابی حاكم بر جوامع پیروی كند. ارائه الگوی مناسب به­ منظور تدوین اسناد سیاست­ گذاری فناوری مبتنی بر اعتقادات و ارز‏ش­ های دینی- انقلابی و آموزه­ های ناب و ارزشمند اسلام در كنار رویكردهای آینده‏ پژوهانه، راهكاری مناسب در راستای پاسخگویی به این نیاز اساسی جوامع خواهد بود. در مقاله پیش­روی، الگوی پیشنهاد شده ابتدا برای ایران به­ عنوان اولین خواستگاه انقلاب اسلامی ارائه داده می‏ شود. از طرفی با توجه به هم‏گرایی كشورهای مسلمان حول مبانی و ارزش‏ های انقلاب اسلامی و آغاز جنبش صدرو انقلاب به جهانیان، الگوی پیشنهادی این قابلیت را خواهد داشته كه به سایر كشورهای اسلامی نیز تسری یابد. تحقیق ماهیتاً كیفی بوده و از روش تحلیل اسناد با رویكرد استنباطی بهره می­ گیرد. پیشینه تحقیق متكی براسناد حوزه سیاست‏ گذاری فناوری كشور است و برای حصول نتایج بهتر، از روش استنتاجی استفاده شده است. هم‏چنین مطالعه استنباطی تحقیق بیشتر بر روی منابعی است كه فرآیند سیاست‏ گذاری را معطوف به داشته‏ های دینی و انقلابی كرده است. در این راستا ابتدا منابع جمع‌آوری و مطالعه شد؛ سپس داده‌ها استخراج، طبقه‌بندی و مورد بهره‌برداری قرار گرفت و در آخر الگوی سیاست­ گذاری فناوری انقلاب اسلامی مبتنی بر رویكرد آینده­پژوهی پیشنهاد و ارایه گردید.

Futures studies attempts to exploit rational decision and global planning in social, cultural, political, economic, scientific and technological sections where policy makers, leaders need more wise interaction with complex and chaotic world of future. Destroying and failure of models made by human beings such as preparing documents for technology policy has always-negative effects on human societies. Designing a model for technology policy documents based on Islamic believes, social values, religion instructions inside of forward thinking is primary goal of this research. The research is qualitative and it applies document analysis method with deductive approach. Documents of technology policy have been selected as input of the research. To make a better result we apply inference techniques. Deductive study of the research focuses more on valuable resources, which encourage policy makers to use. In the first stage we collected resources and then studied them, data was extracted and classified. Policy in each section reflex the value of societies, so technology policy documents as key drivers of developed and developing countries should respect to local value of each society, in our country should respect to religion and revolution values.