سنگ‌شناسي و ژيوشيمي توده‌هاي گرانيتوييدي شمال باختر تاكستان

Petrology and Geochemistry of Granitoid Rocks in NW of Takestan

توده‌هاي نفوذي‌ رخنمون يافته در شمال باختر تاكستان در مطالعات سنگ‌نگاري و ژيوشيميايي داراي تركيب گرانيت، گرانوديوريت، توناليت، مونزوديوريت، كوارتزسينيت، كوارتزمونزوديوريت، مونزونيت، كوارتز مونزونيت و ديوريت هستند. سنگ‌هاي اين توده از نظر درجه اشباع شدگي از آلومين اغلب متا آلومين هستند، و ماگماي تشكيل دهنده آنها بيشتر ماهيت كالكوآلكالن و كالكوآلكالن پتاسيم بالا و شوشونيتي نشان مي‌دهند. ماهيت شوشونيتي اين سنگ‌ها مي‌تواند ناشي از دگرساني‌هايي باشد كه تحت تاثير نفوذ محلول‌هاي گرمابي رخ داده و سبب افزايش برخي از عناصر متحرك از جمله پتاسيم شده است. محيط زمين‌ساختي اين توده‌هاي گرانيتوييدي براساس ژيوشيمي عناصر اصلي محدوده‌هاي پس از برخورد (Late Orogenic) و بالا آمدگي پس از برخورد (Post collision uplift) و همچنين محيط‌هاي برخوردي (IAG +CAG +CCG)، و بر اساس ژيوشيمي عناصر كمياب گرانيتوييدهاي كمان آتشفشاني (VAG) و گرانيتوييدهاي برخوردي (VAG+ syn + COLG) به‌‌‌ويژه گرانيتوييدهاي پس از برخورد (Post Collision Granitoind) را نشان مي‌دهد. براساس الگوهاي به دست آمده از بهنجارسازي با كندريت، سنگ‌هاي گرانيتوييدي تاكستان اعم از نمونه‌هاي داراي تركيب ميانه تا اسيدي، غني شدگي از خاك‌هاي كمياب سبك (LREE) مانند La,Ce,Pr نسبت به خاك‌هاي كمياب سنگين (HREE) از جملهTm,Yb,Lu را نشان مي‌دهند. بي‌هنجاري منفي و ناچيز عنصر Eu افزون بر اين كه نشان‌دهنده حاكم بودن شرايط احيايي در ماگما است، ورود اين عنصر دو ظرفيتي به ساختمان فلدسپارها به ويژه پلاژيوكلازها را نشان مي‌دهد. الگوي بهنجار شده اين گرانيتوييدها باORG غني‌شدگي آنها را از عناصر LILE(K,Rb,Ba) در برابر عناصر HFS(Nb,Zr) و عناصر خاكي كمياب سنگينHREE مانند (Y,Yb) نشان مي‌دهد، اين الگو مشابه الگوي گرانيتوييدهايي است كه در محيط مشابه با گرانيتوييدهاي كمان‌هاي ماگمايي (VAG) تشكيل شده‌اند.

The outcropped intrusive bodies in NW of Takestan show a combination of granite, granodiorite, tonalite, monzodiorite, quartz syenite, quartz monzodiorite, monzonite, quartz monzonite, and diorite. The granitoids rocks are calc-alkaline, high-K calc-alkaline, shoshonite, and metaluminous in character. The shoshonite characteristics of these rocks are caused by deformations created by the effect of penetration of hydrothermal solutions, which also increased some of the mobile elements such as potassium. The tectonic environment of these granitoid bodies are determined based on the geochemistry of main elements as collision (of Late Orogenic) and post collision uplift as well as collision (IAG+CAG+CCG) and based on the geochemistry of REE as volcanic arc granitoids, and collision granitoids (VAG+SYN+COLG) specially post collision granitoids. The chondrite normalized spider diagram of granitoid rocks of NW Takestan including samples having intermediate to acidic compositions, are enriched by LREE such as La, Ce, Pr to HREE such as Tm, Yb, Lu. Negative anomaly of Eu shows not only governing of the restoration of the terms in magma, but also display the entrance of the double capacity of this element in feldspar structure especially plagioclase. The normalized pattern of these granitoids with ORG shows their enrichment of LILE specially K, Rb, and Ba against HFSE (Nb & Zr) and HREE such as Y, Yb. This pattern is similar to the granitoid patterns, which are formed by the volcanic arc granitoids (VAG).