كانه زايي تنگستن (مس- طلا) چاه ‎پلنگ جنوبي: كاني شناسي، ساخت و بافت، ژيوشيمي و داده‌هاي ايزوتوپي

Southern Chah Palang W (Cu-Au) Mineralization: Mineralogy, Fabric and Texture: Geochemistry and Isotopic Data

كانه زايي تنگستن (مس- طلا) كانسار چاه پلنگ جنوبي، در بخش مياني بلوك يزد، به‌صورت رگه- رگچه اي در پهنه هاي گسلي عادي قطع كننده ماسه سنگ ها و شيل هاي سازند شمشك (ژوراسيك پيشين) رخ داده است. رگه- رگچه هاي كانه دار بر حسب پاراژنز كانه ها، نوع كاني هاي كوارتز و رنگ و بافت آنها به چهار نوع 1) رگه- رگچه هاي كوارتز شيري- سفيد داراي آپاتيت نسل اول- فلدسپار پتاسيم، 2) رگه- رگچه هاي كوارتز سفيد- آپاتيت دار نسل دوم، 3) رگه- رگچه هاي كوارتز- هماتيت و 4) رگه- رگچه هاي تاخيري كربناتي تقسيم مي شوند. كانه اصلي تنگستن در كانسار چاه‌ پلنگ جنوبي ولفراميت است كه همراه با رگه- رگچه هاي نوع 1 رخ داده است. بلورهاي ولفراميت غني از آهن بوده و بيشتر تركيب فربريتي دارند. شيليت به عنوان كانه بعدي تنگستن در كانسار چاه پلنگ جنوبي در 2 نسل رخ داده و غني‎شدگي قابل توجهي از آرسنيك از خود نشان مي دهد. شيليت نسل 1 به‎صورت همرشد با ولفراميت در رگه- رگچه‌هاي نوع 1، و شيليت نسل 2 به صورت جانشيني در حاشيه ولفراميت، درون شكستگي هاي كوارتز و همراه با فازهاي آرسنيك دار، در رگه- رگچه هاي نوع دوم رخ داده است. طلا در كانسار چاه‌ پلنگ جنوبي به‌صورت ادخال هاي ريز و يا به‎صورت همرشد با شيليت هاي نسل 2 تشكيل شده است. سولفيدهاي فلزات پايه و آهن، كبالتيت، نيكلين، سولفيدهاي مس- نيكل- آهن و بيسموت طبيعي نيز از ديگر كانه هاي تشكيل شده در رگه- رگچه هاي نوع دوم هستند. رگه- رگچه هاي نوع سوم كوارتز- هماتيت و نوع چهارم كربناتي بدون كانه زايي تنگستن (مس- طلا) هستند. سيال‌هاي كانه دار در كانسار چاه پلنگ جنوبي داراي شوري پايين و اسيدي بوده و تحت تاثير واكنش با سنگ هاي ديواره، سبب فروشويي فلزات قليايي و گسترش دگرساني كلريتي در آنها شده اند. الگوي عناصر REE در رگه- رگچه هاي نوع اول و دوم، تحت تاثير حضور كاني هاي آپاتيت و شيليت (جذب كننده عناصر MREE) به‌صورت محدب رو به پايين (بيشترين تحدب در محل عنصر Sm) و در رگه- رگچه هاي نوع سوم به دليل نبود كاني هاي يادشده محدب رو به بالاست. الگوي مسطح عناصر REE در رگه- رگچه هاي نوع اول در نتيجه حضور كاني ولفراميت است. رگه- رگچه هاي كانه دار نسبت به عناصر LREE داراي غني‎شدگي هستند. تنگستن در كانسار چاه پلنگ جنوبي شبيه كانسارهاي تنگستن نوع رگه اي، داراي همبستگي مثبت با بيسموت و بدون همبستگي با قلع و موليبدن است. طلا نيز همبستگي مثبت با تنگستن، بيسموت و آرسنيك دارد. تركيب ايزوتوپي اكسيژن سيال‌هاي كانه ساز كه كوارتزهاي شيري- سفيد، كوارتز سفيد و ولفراميت از آن ته نشست پيدا كرده اند، به‎ترتيب برابر با 7.91-8.61‰، 5.86-6.76‰ و 3.44-6.94‰ است. بر پايه مطالعات ايزوتوپي اكسيژن، منشا اوليه سيال‌هاي كانه دار ماگمايي بوده كه در اثر آميختگي پيشرونده با آب هاي جوي محتواي فلزي خود را در رگه- رگچه ها ته‌نشست داده اند.

Tungsten (Cu-Au) mineralization of Southern Chah Palang (SCP) deposit, located in middle part of the Yazd block, occurred as vein-veinlet in normal fault zones, which cut the sandstones and shales of Early-Middle Jurassic Shemshak formation. Based on the mineral paragenesis and quartz type, color and texture, ore-bearing veins can be divided into 1) k-feldspar, apatite (I) bearing milky-white quartz veins, 2) white quartz veins contain apatite (II), 3) hematite- white quartz veins and 4) late carbonate veins. Wolframite is the main tungsten ore mineral in the SCP deposit, which occurred in type 1 vein. Wolframite crystals are riched in Fe and have ferberite composition. Scheelite, as next tungsten ore mineral in SCP deposit, formed in 2nd generation and show significant enrichment in As. Scheelite (I) coexist with Wolframite in type 1 veins, and Scheelite (II) replace wolframite in its fractures and rims, also with arsenic-bearing phases occurred in type 2 veins. Gold in SCP deposit occurred as coexist with and/or fine inclusions in Scheelite (II). Other ore minerals that formed in type 2 veins include base metals and Fe sulfides, cobaltite, niccolite, Cu-Ni-Fe sulfides and native bismuth. Type 3 and 4 veins are white quartz-hematite and barren carbonate veins. ?18 O of ore-forming fluids, which milky-white and white quartz and wolframite formed from them are 7.91-8.61‰, 5.86-6.76‰ and 3.44-6.94‰ respectively. Based on the oxygen isotope studies, progressive mixing of original magmatic fluids with meteoric waters cause precipitation of metals in veins.