مطالعه كانه‌زايي مس جيان در استان فارس با استفاده از داده هاي ژيوشيميايي و ميانبارهاي سيال

The Study on Mineralization of Jian Copper Deposit by Using Geochemical and Fluid inclusion Data, Fars Province

كانسار مس جيان در فاصله 195 كيلومتري شمال خاوري شيراز و در لبه خاوريپهنه دگرگوني سنندج-سيرجان درون مجموعه آتشفشاني-رسوبي دگرگون شده كمپلكس سوريان با سن پرموترياس قرار دارد. سنگ‌شناسي منطقه بيشتر شامل متابازالت، كلريت-كوارتز شيست،كلريت-مسكوويت شيست، ميكاشيست و گرافيت شيستاست. پيريت مهم ترين كاني سولفيدي و كالكوپيريت كاني اصلي مس در اين كانسار است كه در ساختار هاي توده اي عدسي شكل تا به نسبت تخت و همچنين به‎صورت افشان، رگچه اي و رگه ايدر سنگ كلريت-كوارتز شسيت كانه‌زايي شده اند. داده هاي ژيوشيميايي عناصر متحرك (Ba, Rb, K, Na) و عناصر خاكي كمياب (REE) بيانگر برهم‎كنش سيال گرمابي كانه ساز با سنگ هاي ميزبان است. نسبت ميزان 02/8 Co/Ni=،500 > Se/S*106 و5/32-09/29Y/Ho= در ماده معدني كانسار جيان نشانگر تشكيل اين كانسار در دما هاي پايين تر از 300 درجه سانتي‌‌گراد با حضور گسترده آب دريا در سيال گرمابي كانه‌زاست. همچنين داده هاي دماسنجي مربوط به ميانبارهايسيال كاني كوارتز در كانسنگ مس نشانگر دماي يكنواختي ميان 124 تا 307 درجه سانتي‌گراد و شوري در محدوده 7/2 تا 14 درصد وزني معادل NaCl است. پديده هاي سردشدگي و جوشش به عنوان مهم ترين فرايند هاي تحول سيال و سازوكاري موثر در كانه‌زايي مس در كانسار جيان به عنوان يك كانسار سولفيد توده اي با سنگ ميزبان آتشفشاني-رسوبي هستند.

The Jian copper deposit is hosted by the Permo-Triassic SurianVolcano-Sedimentary Complex on the eastern edge of the Sanandaj-SirjanMetamorphic Zone at a distance of 195 Km NE of Shiraz, southwestern Iran. The complex consists mainly of metabasalt, chlorite-quartz schist, chlorite-muscovite schist, mica schist and graphite schist. Pyrite is the most important sulfide and chalcopyrite is the major Cu-bearing mineral occurred as massive ores in lens to nearly tabular shapes and also as disseminations in veins and veinlets hosted by chlorite-quartz schist. On the basis of geochemical data the mobile elements (Na, k, Ba, Sr) and rare earth elements (REE) show an intense influence of mineralizing fluid on the host rocks. Co/Ni=8.02, Y/Ho (29.09-32.5) and Se/S*106 < 500 ratio in Cu ores, indicate the important role of sea water in mineralizing system at temperatures below 300 ?C.The fluid inclusion microthermometric measurements on cogenetic quartz show homogenization temperatures from 124?C to 307 ?C and salinities of 2/7–14 NaCl equiv. wt%. The petrographic and microthermometric investigations reveal that cooling and boiling of the mineralizing fluid are the most controlling factors oncopper mineralization in the Jian deposit. The deposit is classified as volcano- sedimentary hosted massive sulfide.