بررسي برخي عوامل پيش‌بيني‌كننده خودكارآمدي در مبتلايان به ديابت نوع دو

Assessment of Some Predicting Factors of Self-efficacy in Patients with Type 2 Diabetes

مقدمه: افزايش توانمندسازي مبتلايان به ديابت جهت بهبود خودمراقبتي، در كنترل بيماري آن‌ها نقش مهمي ايفا مي‌كند. يكي از مهم‌ترين اقدامات در اين زمينه ارتقاي سطح خودكارآمدي است كه مي‌تواند سبب مشاركت بيشتر بيمار در روند درمان شده و از بروز عوارض جدي جلوگيري نمايد. مطالعه حاضر با هدف تعيين عوامل پيش‌بيني‌كننده خودكارآمدي در مبتلايان به ديابت نوع دو صورت پذيرفت. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي ـ مقطعي 187 بيمار مبتلا به ديابت مراجعه‌كننده به مركز ديابت حضرت علي شهر اصفهان مورد بررسي قرار گرفتند. جهت گردآوري اطلاعات از پرسش‌نامه‌هاي استاندارد براي ارزيابي آگاهي، براي سنجش سواد سلامت و سنجش خودكارآمدي استفاده شد. براي تعيين روابط بين متغيرها از نرم‌افزار آماري SPSS v.16 و آمار توصيفي و استنباطي استفاده گرديد. يافته‌ها: سواد سلامت در هر سه حيطه و هم‌چنين آگاهي با خودكارآمدي بيماران براي انجام رفتارهاي خودمراقبتي مرتبط بود. سواد سلامت عملكردي، ارتباطي، انتقادي و هم‌چنين سطح آگاهي به عنوان متغيرهاي پيشبين براي خودكارآمدي شناخته شدند و در مجموع تبيين‌كننده 37/0 از واريانس خودكارآمدي در بيماران بودند. سواد سلامت عملكردي (36/0=B) مهم‌ترين پيشگويي‌كننده خودكارآمدي در بيماران بود. نتيجه‌گيري: نظر به اين كه اهميت و ضرورت توجه به عامل خودكارآمدي در مداخلات آموزشي كه جهت ارتقاي خودمراقبتي در مبتلايان به ديابت انجام مي‌شود به خوبي اثبات شده است، لذا توجه به سطح سواد سلامت و آگاهي بيماران به عنوان عوامل تاثيرگذار بر اين عامل مهم ضروري به نظر مي‌رسد.

Introduction: Increasing patient empowerment in order to improve diabetes self-care plays an important role in disease control. One of the most important measures/steps in this field is promoting patientsʹ self-efficacy which can lead to greater participation of the patient in treatment and prevention of serious complications in patients. The purpose of this study hence was to determine the predictors of self-efficacy for self-care behavior in patients with type II diabetes In order to plan educational interventions in health promotion strategies. Materials and Methods: This is a descriptive study conducted on 187 diabetic patients referred to Hazrat Ali diabetes clinic in Isfahan, using the convenience sampling method. Health literacy, self-efficacy and diabetes knowledge in patients were assessed by standard questionnaires i.e FCCHL, DMSES and DKQ respectively. The data collected was analyzed, using descriptive and inferential statistics by means of SPSS vr.17 software. Results: There was a statistically significant association between functional, communicative, and critical, health literacy and diabetes knowledge with patient’s self-efficacy for diabetes self-care. Pearsonʹs correlation coefficient revealed that all of these factors had a linear and direct relationship with self-efficacy and the predictive power (R2) was equal to 0.37. Functional health literacy is a better predictor of self-efficacy for self-care behaviors in diabetic patients. Conclusion: Considering the importance of self-efficacy in educational interventions for improving diabetes self-care, well documented in various studies, raising patient levels of knowledge and health literacy as predictors affecting self-efficacy is imperative.