بررسي تنوع جايگاه هاي ژني تعيين كننده صفت اولين سن جستجوگري دركلني هاي زنبورعسل نژاد ايراني (Apis mellifera meda) با استفاده از نشانگر AFLP

زنبورعسل با گرده افشاني در توليدات كشاورزي و غذاي انسان نقش اساسي دارد و بنابراين تحقيقات زيادي از جمله بيشترين تحقيقات اصلاح نژادي در مورد اين حشره مفيد انجام شده است. پيشرفت هاي اخير در ژنتيك مولكولي زنبورعسل، راهي براي استفاده از نشانگرهاي مولكولي در انتخاب و بهبود صفات دلخواه در اين حشره مي باشد. در اين مطالعه، دو كلني زنبورعسل كم توليدبا طول عمر كم و پر توليد با طول عمر زياد از نسل يازدهم طرح جامع اصلاح نژاد زنبور عسل ايران، از نظر اولين سن جستجوگري مورد بررسي قرار گرفته و كارگران با سن جستجوگري مشخص با استفاده از نشانگر اي.اف.ال.پي مورد ارزيابي قرار گرفتند. در كلني هاي پر توليد آغاز جستجوگري از سنين پائين تر و از 9 روزگي شروع و تا 33 روزگي ادامه داشت. طول دوره جستجوگري نيز در كلني هاي پرتوليد (9-33 روزگي) نسبت به كلني هاي كم توليد (12تا 29 روزگي)، شامل بازه ي زماني طولاني تري بود. دي.ان.اي ژنومي استخراج شده از زنبورهاي كارگر، با استفاده از 4 جفت آغازگر اي.اف.ال.پي، تحت واكنش زنجيره­ايDNA پليمراز قرار گرفت و محصولات اين واكنش­ها روي ژل پلي­آكريلاميد الكتروفورز شدند. در مجموع، 26 آلل چندشكل مشاهده گرديد.بيشترين مقدار شاخص اطلاعاتي شانون مربوط به جايگاه E3M2-1 در جمعيت كم توليد (0/693) و نيز E3M3-4در جمعيت پرتوليد (0/693) و كمترين مقدار شاخص اطلاعاتي شانون مربوط به جايگاه E6M3-5 در جمعيت كم توليد (0/156) بود. بيشترين تعداد آلل موثر در بين همه جايگاه هاي مورد مطالعه متعلق به جايگاه E3M3-4 در جمعيت پر توليد و كمترين آلل موثر مربوط به جايگاهE6M3-5در جمعيت كم توليد است. دامنه هتروزيگوسيتي براي تمامي جايگاه ها در جمعيت مورد مطالعه بين (0/053) در جايگاه E6M3-5 تا ( 0/5) در جايگاهE3M2-1 است. ميانگين هتروزيگوسيتي (He) در جمعيت كم توليد (0/321) و در جمعيت پرتوليد (324/0) مي باشد و ميانگين شاخص اطلاعاتي شانون (I) نيز به ترتيب (0/490) و (0/491) محاسبه گرديد.واريانس ژنتيكي بين دو جمعيت كم توليد و پر توليد، 10 درصد مي باشد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه با وجود عدم شباهت بين دو جمعيت از نظر ميزان توليد، تنوع ژنتيكي بين افراد دو گروه زياد نيست. البته تشابه ژنتيكي بين جمعيت­هاي مورد مطالعه در اين تحقيق، مي تواند ناشي از محدود بودن تعداد كلني هاي بررسي شده در اين مطالعه باشد.