بررسي مديريت بحران «جمل» در سيره اميرالمومنين علي ع

A Glance at “Jamal Battle” Crisis Management in the Lifestyle of the Commander of the Faithful, Imam Ali

مديريت بحران، يكي از موضوعاتي است كه در بسياري از جوامع، مورد ابتلا مي‌باشد. يكي از معضلاتي كه مي‌تواند براي سازمانها و جوامع تهديدآفرين باشد، بروز و ظهور بحران به ويژه بحرانهاي اجتماعي است. به همين دليل، مديريت بحران به ويژه بحرانهاي اجتماعي از موضوعات بسيار مهم و قابل توجه در حوزه سازمان و مديريت است. بر اين اساس، كشف شيوه مديريت بحران «جمل» در سيره امام علي ع مي‌تواند راهگشاي بسياري از سازمانها در رويارويي با بحرانهاي اجتماعي باشد. اين پژوهش با هدف كشف مولفه‌هاي بحران جمل، شيوه مهار آن توسط امام علي ع را مورد بررسي و تحقيق قرار مي‌دهد. آنچه به عنوان سوال اصلي پژوهش مطرح مي‌شود، اين است كه امام علي ع چگونه توانست بحران جمل را مديريت كند؟ براي پاسخ، با استفاده از روش كتابخانه‌اي، داده‌هاي مورد نياز را جمع‌آوري و به روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي داده‌هاي پژوهش مي‌پردازيم و سرانجام مديريت امام علي ع براي بحران جمل در سه مرحله: مديريت پيش از بحران، مديريت حين بحران و مديريت پس از بحران را پيگيري مي‌‌كنيم. برخي از اقدامات ايشان در مرحله مديريت پيش از بحران، دقت در انتصابات سازماني، كنترل عوامل بحران‌زا،گفت‌وگو و احتجاج با عوامل بحران‌زا و اقداماتي كه در حين بحران توسط ايشان انجام گرفت، شامل: بسيج منابع و امكانات، حذف يا كاهش قدرت عوامل بحران‌زا، اطلاع‌رساني و آگاه‌سازي، استمداد از خدا و مشورت و رايزني با تيم مديريت بحران مي‌شود. در نهايت، اقدامات آن حضرت پس از بحران، شامل شفاف‌سازي، پاكسازي بصره از عاملان بحران، ايجاد نظم و آرامش و حمايت از آسيب‌ديدگان مي‌شود.

Crisis management, is a process by which a society, or an organization in that society, deals with a major event that threatens to harm it. The crisis which may be a major threat is a social crisis. That is why crisis management, especially that of social crises, is regarded as 0ne of the major concerns in the field of organization and management. Accordingly, to detect the way in which Imam Ali (p.b.u.h) succeeded to manage the “Jamal Event” as a social crisis can be a good guide for many organizations in dealing with social crises. This research aims at exploring the major elements contributing to the crisis of “Jamal” as well as the means by which Imam Ali (p.b.u.h.) succeeded to manage this crisis which had threatened the Muslim community. The major question raised here is “How did Imam Ali succeed to manage the ‘Jamal crisis?” To answer the question, the researcher, drawing upon library research method, proceeds to collect research data and deals with the data by employing analytical descriptive method. The management technique adopted by Imam Ali (p.b.u.h.) to control the crisis is dealt with in three phases: management before crisis, management during (in times of) crisis, management after crisis. Some measures taken by Imam Ali before the crisis were: being very careful in appointing people to positions, considering and controlling contributory factors to the crisis, and trying to negotiate with those provoking the crisis and advancing arguments with those actively participating in the crisis to persuade them to resolve it. The measures taken at times of the crisis include mobilizing resources and facilities, overcoming or easing the contributory factors to the crisis, making people aware of the forces behind the crisis, seeking help from God, and consulting the crisis management team. The measures taken by Imam Ali (p.b.u.h.) after the crisis included making people aware of the problems caused by the crisis, removing the remaining contributory agents to the crisis from Basra, maintaining peace and order and supporting those who were hit by the crisis.