ارزيابي عملكرد مدل‌هاي اندازه‌گيري صرف ريسك: مدل نظريه كيو در برابر مدل سه عاملي فاما و فرنچ

Performance Evaluation of risk premium measurement models: q-theory asset pricing model against three factor model of fama and french

انديشمندان مالي براي اندازه‌گيري صرف ريسك تلاش‌هاي ارزشمندي كرده‌اند. به‌تازگي، چن و هم‌كاران (2010) براي تبيين بازده مورد انتظار سهام، مدلي سه عاملي براساس عامل بازار، عامل سرمايه‌گذاري و عامل سود‌آوري معرفي و آن را مدل نظريه كيو ناميده‌اند. تحقيقات پيشين نشان داده‌اند كه اين مدل توانسته است ميزان بازده غيرمنتظره بسياري از ناهنجاري‌هاي‌ بازار سرمايه را كاهش مي‌دهد. در اين تحقيق عملكرد مدل نظريه كيو در تبيين صرف ريسك سهام و سبد سهام بررسي و با مدل قيمت‌گذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي و مدل سه عاملي فاما و فرنچ مقايسه مي‌شود. نمونه مورد بررسي حاوي 72 شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در محدوده زماني سال‌هاي 1386 تا 1391 است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه صرف ريسك سهام با حساسيت بازده سهام نسبت به عامل سرمايه‌گذاري و عامل سودآوري رابطه معني‌دار دارد. هم‌چنين، مدل نظريه كيو در تبيين صرف ريسك سبد سهام منعكس‌كننده اثر عامل‌هاي اندازه، نسبت ارزش دفتري به ارزش بازار و مومنتوم به‌طور معني‌داري بر مدل قيمت‌گذاري دارايي‌هاي سرمايه‌اي برتري دارد. ولي برتري آن نسبت به مدل سه عاملي فاما و فرنچ، تنها در تبيين صرف ريسك سبد سهام منعكس‌كننده اثر مومنتوم است.

Financial scholars have made valuable efforts to measure risk premium. Recently, Chen et al (2010) proposed a three factor model based on market factor, investment factor, and profitability factor for explaining stock return and called it q-theory model. Prior researches have shown that this model reduces the magnitude of the abnormal returns of a wide range of anomalies. This research examines the performance of new model in explaining the risk premium of the individual stock and portfolio of stock, and compares it with the performance of CAPM and three factor model of Fama and French in stock exchange market. Sample under investigation consist of 72 listed companies for the period of 1386-1391. The results show that risk premium of stocks has a significant relationship with the sensitivity of its returns to investment and profitability factors. Furthermore, q-theory model significantly excel CAPM in explaining risk premium of firm size, book to market value and momentum portfolios. But it significantly excels three factor model of Fama and French just in explaining the risk premium of momentum portfolios