تبيين انتظارات دانشجويان دكتري از اساتيد راهنما در انجام رساله دكتري: يك تحليل محتواي كيفي

Ph.D students’ expectations from their supervisors: A qualitative content analysis

سابقه و اهداف: كيفيت تحقيق در دوره دكتري زماني افزايش مي يابد كه اساتيد راهنما بدانند دانشجويان چه انتظاراتي از آن‌ها دارند. هدف مطالعه حاضر تبيين انتظارات دانشجويان دكتري از اساتيد راهنما در انجام رساله دكتري در قالب يك تحليل محتواي كيفي (از نوع قراردادي) مي باشد. روش بررسي: تحقيق با طراحي كيفي بر روي 22 دانشجوي دكتري فارغ‌التحصيل دانشگاه علوم پزشكي ايران در سال 1393 با استفاده از نمونه‌گيري مبتني بر هدف انجام شد. داده‌ها از طريق مصاحبه‌هاي نيمه ساختارمند جمع‌آوري و به روش تجزيه‌وتحليل محتوايي (از نوع قراردادي) تحليل شدند. كليه مصاحبه‌ها ضبط و پياده شد و مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته ها: پس از تحليل و كدبندي اطلاعات، 3 مضمون اصلي شامل حمايت علمي (با 6 طبقه شامل كمك به انتخاب موضوع، آماده‌سازي و ثبت پروپوزال، جمع آوري داده ها‏، نگارش رساله و دفاع از آن، فرايند پذيرش مقاله و مهارت هاي علمي مورد نياز)، حمايت عاطفي- اجتماعي (با 5 طبقه شامل رابطه استاد-دانشجو، توقعات عمومي از استاد راهنما، ويژگي‌هاي شخصيتي استاد راهنما، مهارت هاي شناختي- عاطفي مورد نياز استاد راهنما و فعاليت هاي اجتماعي مرتبط با رساله) و آماده سازي شرايط و امكانات مورد نياز (با 2 زير طبقه شامل حمايت مالي و دسترسي به منابع و امكانات داخل و خارج از دانشگاه) به عنوان انتظارات دانشجويان از اساتيد راهنما ظهور يافتند. نتيجه گيري: دانشجويان دكتري در روند انجام رساله به حمايت علمي، عاطفي، اجتماعي و مادي استاد راهنماي خود نياز دارند. اين انتظارات بايد به اطلاع اساتيد رسانيده شود.

Introduction: Quality of research in PhD programs increases if supervisors become aware of studentsʹ expectations from them. This qualitative study aimed to explore expectations of PhD students from their supervisors was done. Methods: This qualitative content analysis study was conducted on 22 graduated PhD students of Iran University of Medical Sciences, in 2014. The samples were purposefully selected and interviewed. All interviews were recorded and transcribed verbatim. Results: After analyzing and coding data, it was found that PhD students have four main expectations from their supervisors. These expectations consist of scientific support including help with selection of subject, preparation and registration of proposal, data collection and support for writing and examination of the thesis. Developing scientific skills and help with preparing manuscripts were other expectations. Emotional-social support with five categories including relationship between supervisor-student, general expectations of supervisor, supervisor personality characteristics, needed emotional skills and social activities related to thesis and finally providing adequate resources including financial support and access to facilities inside and outside the university were among the other expectations. Conclusion: PhD students need to scientific, emotional, social and material supports from their supervisors in the process of performing thesis. These expectations should be told to supervisors.