مكانيابي استقرار راهدارخانه ها در استان آذربايجان غربي با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) و روش تحليل سلسله مراتبي (AHP)

Road maintenance Stations establishment Location in West Azarbaijan province by means of Geographical Information System (GIS) and Analytical Hierarchy Process (AHP)

در اين پژوهش در آغاز با تعيين معيارهاي لازم جهت دستيابي به هدف پژوهش، چگونگي نقشه سازي اين معيارها مورد بررسي قرار گرفت. برخي از معيارها (ميانگين بارندگي سالانه، ميانگين سالانه تعداد روزهاي برفي، ميانگين سالانه تعداد روزهاي يخبندان، ميانگين سالانه تعداد روزهايي با سرعت باد بالاي 3 متر در ثانيه، ميانگين روزانه دماي حداقل) با استفاده از داده هاي 25 ساله (2010-1986) ايستگاه هاي هواشناسي استان آذربايجان غربي و ايستگاه هاي منتخب در استان هاي همجوار (آذربايجان شرقي و كردستان)، به وسيله نرم افزار GIS و با روش Kriging درونيابي شدند. براي ساير لايه هاي معيار (طبقات ارتفاعي، طبقات شيب و جهات جغرافيايي شيب) از DEM ارتفاعي استان آذربايجان غربي استفاده شد. بعد از تهيه نقشه هاي مورد نياز، همه اين نقشه ها استاندارد شده و در مرحله بعد با بكارگيري روش فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و با بكارگيري نرم افزار Expert Choice كار وزندهي و تعيين اولويت فاكتورهاي موثر انجام شد، و در نهايت با استفاده از روش همپوشاني شاخص لايه ها با هم تلفيق شده و نتايج نهايي بدست آمد. در نهايت با استفاده از نقشه هاي معيار و تلفيق آنها، چهار منطقه براي ايجاد راهدارخانه مشخص گرديد. منطقه كم اهميت، منطقه با اهميت متوسط، منطقه با اهميت زياد و منطقه با اهميت خيلي بالا جهت استقرار راهدارخانه. با مقايسه راهدارخانه هاي موجود با لايه مكانيابي شده مشخص گرديد كه بعضي از راهدارخانه ها در مناطق كم اهميت قرار گرفته اند. از 26 راهدارخانه شناسايي شده 19 راهدارخانه در مناطق خوبي استقرار يافته اند، در نهايت 7 محور فاقد راهدارخانه شناسايي گرديد. از طرف ديگر بعضي از راهدارخانه هايي كه در مناطق حساس قرار داشتند از نظر تعداد پرسنل و تجهيزات وضعيت مطلوبي نداشتند مانند: راهدارخانه كيتكه، عليمردان، قره بلاغ، سرو و ... كه همگي در مناطق حساس قرار دارند و بايد به آنها رسيدگي شود.

In this research, It was studied how to plan these criteria by the determination of the essential criteria so as to achieve the research goal. Some of these criteria (Average annual rainfall, Average annual number of days of snow, Average annual number of frost days, Average annual number of days with wind speed of 3 meters per second, Average daily minimum temperature) were interpolation by using GIS software and Kriging method. The data for 25 years (1986-2010) was from weather forecast station of West Azarbaijan Province and other stations in neighbor Provinces (East Azarbaijan and Kurdistan). Height DEM of West Azarbaijan was used for other criterion layers (Elevation, Slope classes, Gradient driving directions). All of these plans were standardized after providing them. The second step was to measure and determine the effective factors priority by applying the Analytical Hierarchy Process (AHP) and also using Expert choice software. At last, the layers indexes were integrated together by overlap method, so the final out comes were gained. Finally, Four regions were determined to set up the roads maintenance station. This was done by the plans of factors and combining them. Low-importance area, average- importance area, high- importance area and very high- importance area. Were characterized to establish the roads maintenance stations. These stations were compared with the existing stations. It was found that some stations were in area with low importance. 19 out of 26 identified roads maintenance stations were located in good areas. Finally, seven regions were recognized that they didn’t have roads maintenance stations. Some of the other roads maintenance stations in sensitive areas didn’t have enough staff and desirable equipment’s. Some of those stations are: Kitkeh, Alimardon, Ghareh Balagh, Serow, etc. They all are in Sensitive areas and they should be inspected.