بررسي وضعيت بيابانزايي منطقه باشتين سبزوار با استفاده از مدل MICD

Assessment of desertification intensity in Bashtin Sabzevar region using MICD Model

از مهمترين چالش هاي بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بيابان زايي بوده كه از آن تحت عنوان تخريب اراضي نه تنها در مناطق خشك، نيمه خشك و نيمه مرطوب بلكه در مناطق مختلف به ويژه كشورهاي در حال توسعه ياد مي شود. مناسب ترين روش براي بررسي عوامل موثر در تخريب اراضي و شدت بيابان زايي از نظر متخصصان استفاده از مدل هاي ارزيابي بيابان مي باشد. روش هاي متعددي براي شناسايي مناطق حساس و تهيه نقشه خطر بيابان زايي وجود دارد كه از ميان آن ها روش MICD انتخاب و بر اساس آن نقشه وضعيت فعلي بيابان زايي براي منطقه باشتين سبزوار با وسعت 8/41607 هكتار تهيه شد. در اين تحقيق ابتدا بر اساس تلفيق اطلاعات مربوط به نقشه هاي توپوگرافي، زمين شناسي، تصاوير ماهواره اي و بازديدهاي صحرايي، منطقه مورد مطالعه به 10 رخساره تفكيك گرديد كه هر رخساره ژيومورفولوژي به عنوان واحد اصلي ارزيابي بيابانزايي مد نظر گرفته شد؛ سپس در هر كدام از واحدهاي همگن بياباني، ارزش شاخص هاي تعريف شده تكميل شد و در نهايت با جمع ارزش هاي مربوط به هر شاخص و بر پايه جداول مبنا، شدت بيابان زايي تعيين و نقشه مربوط به وضعيت كنوني در هر يك از كاربري ها ترسيم شد. نتايج نشان داد كه منطقه مورد بررسي از نظر وضعيت كنوني بيابانزايي، در دو كلاس متوسط و زياد قرار گرفت. از كل منطقه مورد مطالعه؛ كلاس متوسط (III) با مساحت 53/25041 هكتار (19/60 درصد)، بيشترين سطح منطقه و كلاس زياد (IV) با مساحت 25/16566 هكتار (82/39 درصد) كمترين سطح منطقه را پوشاند.

Desertification as a great problems affect most of the countries in the world especially developing countries. Desertification phenomenon that occurs in arid, semi-arid and semi-wet regions will reduce the land potential. For evaluation and mapping of desertification many researches have been conducted leading to regional and local models. From among the many methods of identification of areas susceptible to desertification the Modified Iranian Classification of Desertification (MICD) was chosen. Based upon MICD the map for the present status of desertification for Bashtin Sabzevar region with an area of 41607.8 ha was prepared. In this research, at first by combining information from topographic and geologic maps, satellite images and field survey, the area was divided into 10 geomorphological facies, each of which was considered as the main unit for evaluation of desertification. That, through it the working units of this region were prepared as the base map for evaluating to consider the factors and indices by geomorphology method. Also, in order to prepare the desertification intensity condition of this region, the desertification intensity of various applications was determined and relative plans to current desertification of each land use were prepared after evaluating wind erosion indices and accumulating their scores for each working unit based on reference tables. The results indicate that the studied region is divided into the two following classes: 1- Medium desertification intensity class, of 25041.53 ha (%60.19) area. 2- High desertification intensity class, with an expansion of 16566.25 ha (%39.82) area.