برنامه‌ريزي كاربري اراضي شهرهاي ساحلي ايران با استفاده از مدل تحليلي SWOT مطالعه موردي: بندر بوشهر

Spatial analysis and organizing of urban land use in Irans coastal towns Using geographical information systems (GIS) and analytical model SWOT (Case study: Boushehr port)

برنامه ريزي كاربري اراضي شهري، ساماندهي مكاني و فضايي فعاليت ها و عملكردهاي شهري است و مهم ترين عامل برنامه ريزي شهري نيز محسوب مي شود و در واقع زيربناي تمام برنامه ريزي ها بر پايه برنامه ريزي كاربري اراضي شهري است. شهر بندري بوشهر علاوه بر موانع طبيعي كه از سه جهت مانع گسترش شهر شده است با موانع انساني نيز روبرو بوده و بخش اعظمي از وسعت شهر به كاربري هاي نظامي اختصاص يافته است. بنابراين با مشكلات بسياري در زمينه كاربري اراضي مواجه بوده و جهت گسترش و توسعه خود نيازمند برنامه ريزي دقيق و ارايه راهبردهايي جهت كاهش اين مشكلات مي باشد. در اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و پيمايشي، مشكلات كاربري ها به صورت كمي و كيفي، و با لحاظ كردن شرايط اجتماعي، اقتصادي و كالبدي شهر بررسي شده و عوامل داخلي(IFAS) و عوامل خارجي(EFAS) در كاربري هاي مختلف مورد تحليل قرار گرفته و به ارايه راهبردهاي مناسب با نتايج حاصل از تحليل ها پرداخته شده است. نتايج حاصل از پژوهش بيانگر عدم تعادل و ناهماهنگي بين كاربري هاست و اكثر كاربري هاي وضع موجود شهر با كمبود مواجه مي باشند و اين كاربري ها با نقاط ضعف و تهديدات زيادي مواجه بوده و راهبردي كه با استفاده از تحليل عوامل داخلي(IFAS) و عوامل خارجي(EFAS) براي مقابله و برنامه ريزي براي حل مشكلات كاربري ها پيشنهاد مي گردد راهبرد تدافعي مي باشد.

Urban land use planning is the actual positional and special organizing of civic functions and activities, and is considered as the most important factor in urban planning. It is also the base for any other urban planning founded on urban land use planning programs. Without paying due attention to a precise urban land use planning, attempting any other urban planning would be in vein and accomplishing preset goals would seem farfetched.In addition to the natural barriers which have prevented the expansion of Boushehr city in a three-fold fashion, we are also facing human barriers that would be theassigning of a great share of the city lands to military use. So faced with many problems in terms of land use and for the expansion and development requires the careful planning and providing strategies to mitigate this problem. In this study, using a descriptive- analytical approach and survey, the land use problems were tackled both qualitatively and quantitively; while taking into account the city’s social, economic and physical status. Internal and external factor analyses (IFAS), (EFAS), were also deployed for different types of land use, the results went under analysis and solutions were providedaccordingly.This study suggested that there is no balance between different types of land use in Boushehrcity and a lot of land use types face deficiencies and threats, and the solutions and strategies attained from the (IFAS) and (EFAS) analyses to handle these pitfalls would be in a defensive fashion.