معناشناسي اوصاف الهي در انديشه علامه حلّي و توماس آكوييني

Allameh Hilli and Thomas Aquinas on semantics of divine attributes

معناشناسي يكي از مسايل مهم در بررسي اسما و صفات الهي است و در آن از چگونگي تفسير و تاويل مفاهيم و محمولاتي كه در مورد خداوند به كار مي‏رود بحث مي‏شود. سير تاريخي اين بحث نشان مي‏دهد كه متكلمان اماميه ديدگاه‏هاي اعتقادي خود را برگرفته از قرآن و سنت پيامبر و امامان معصوم مي‏دانسته‏اند. در قرآن كريم صفاتي براي خداوند به كار رفته است كه انديشمندان را به بحث و تحليل واداشته تا چگونگي اطلاق اين صفات براي خداوند را بررسي كنند. بر اين اساس، ديدگاه‏هاي مختلفي پديد آمده است، از جمله نظريه بازگشت ايجابي به سلبي علامه حلي كه با طريقه سلبي–ايجابي توماس آكوييني مشابهت دارد. در اينجا دو معنا از طريقه سلبي–ايجابي را بيان مي‏كنيم. دو مورد متعلق به علامه حلي و توماس آكوييني، كه نظر اين دو با هم همخواني دارد. علامه از طريق سلب ضد صفات، و توماس از طريق سلب صفاتي كه خاص مخلوقات است، صفاتي را كه خاص خداوند است براي او اثبات مي‏كنند. سپس به تبيين معناي صفات براي خداوند و مخلوقات و بررسي نظريه تشكيك علامه و تشابه آن با نظريه توماس مي‏پردازيم

One of the major issues in the names and attributes of God, is the semantic interpretation of how to interpret and apply the concepts and predicates that talk about God. A historical survey proves that Imami theologians’ theological views are derived from the Qurʹan and hadith. The Quran ascribed some attributes to God that prompted scholars to discuss and analyze the applicability of these concepts to God; accordingly, different views emerged Including Allameh Hilli’s apophaticism which is similar to the apophatic–cataphatic way of Thomas Aquinas. Weʹll explain how three meanings of the apophatic-cataphatic. Erigena stated one of the meanings and Thomas Aquinas and Allameh Hilli stated another one which seems similar to each other. While Hilli’s negates the anti-attributes, Thomas negates the attributes which are specified to creatures. Then we explain the meaning of the attributes regarding creatures and God, and then, will discuss the “gradation theory” of Allame Hilli and “Analogy theory” of Thomas Aquinas.