تاثير مراحل مختلف نمو ميوه بر كميت و كيفيت اسانس پوست گياه (Christm Swingle.) Citrus aurantifolia

Effect of different stages of fruit development on essential oil composition of Mexican lime skin (Citrus aurantifolia (Christm) Swingle.)

به‌منظور بررسي اثر زمان برداشت بر كميت و كيفيت اسانس پوست ميوه مكزيكن لايم (Citrus aurantifolia (Christm Swingle. آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادقي در سه تكرار طي خرداد تا مهرماه 1391 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي حسن آباد شهرستان داراب انجام شد. به‌همين منظور از ميوه هاي گياه طي سه مرحله: خرداد، تير و مهر ماه برداشت و سپس پوست ميوه ها خشك و اسانس گيري به روش تقطير با آب صورت گرفت. تركيبات تشكيل دهنده اسانس ها بوسيله دستگاه‌هاي كروماتوگرافي گازي (GC) و كروماتوگرافي گازي متصل به طيف سنجي جرمي (GC/MS) مورد تجزيه و شناسايي قرار گرفتند. نتايج بررسي ها نشان داد كه تاثير مراحل مختلف برداشت بر بازده اسانس لايم در سطح 1 درصد معني دار بود. بازده اسانس بر اساس درصد (w/w) به‌ترتيب 29/1، 64/0 و 76/0 درصد بود كه بيشترين بازده اسانس از مرحله اول برداشت بدست آمد كه نسبت به دو مرحله ديگر برداشت اختلاف معني داري نشان داد. تركيبات تشكيل‌دهنده اسانس ها نشان داد كه در تمام مراحل برداشت تركيب‌هاي: ليمونن ، بتا-پينن، ژرانيال، نرال و گاما-ترپينن تركيب هاي عمده اسانس بودند اما بيشترين درصد تركيبات در مرحله اول برداشت يعني خردادماه به‌ترتيب مربوط به ليمونن، ژرانيال و نرال (42، 5/15، 9/11 درصد) بوده كه با رسيدن ميوه‌ها درصد اين تركيبات كاهش يافته و بالعكس بتا-پينن و گاما-ترپينن (9/23 و 9/4 درصد) بيشترين تركيبات در مرحله سوم برداشت يعني مهرماه بود. بر اساس نتايج بدست آمده بهترين زمان برداشت براي رسيدن به حداكثر بازده اسانس، عملكرد ليمونن، ژرانيال و نرال در خردادماه و براي رسيدن به حداكثر عملكرد بتا-پينن و گاما-ترپينن در مهرماه بوده است