فراواني و الگوي حساسيت پاتوژن‌هاي باكتريال ادراري در مراجعين پلي‌كلينيك تخصصي امام‌ رضا (ع) اراك، سال 1392-1391

Frequency and Susceptibility Pattern of Urinary Bacterial Pathogens in Patients Referred to Imam Reza Specialized Polyclinic in Arak, 2012-2013, Iran

زمينه و هدف: عفونت دستگاه ادراري يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي عفوني است. درمان تجربي عفونت‌هاي ادراري به ميزان قابل‌پيش‌بيني بودن عوامل به‌وجود‌آورنده اين نوع عفونت‌ها و ميزان آگاهي از الگوي حساسيت نسبت به آنتي‌بيوتيك‌ها متكي است. اين مطالعه با هدف شناسايي عوامل به‌وجود‌آورنده عفونت دستگاه ادراري و بررسي ميزان حساسيت آنها به آنتي‌بيوتيك‌ها انجام شد. روش بررسي: در يك مطالعه توصيفي- مقطعي، طي مرداد ماه 1391 تا شهريور ماه 1392، از تمامي مراجعين سرپايي مشكوك به عفونت ادراري به پلي‌كلينيك تخصصي امام رضا (ع) دانشگاه علوم پزشكي اراك، نمونه ادرار جهت انجام آناليز و كشت گرفته شد كه از بين آنها، 750 بيمار داراي كشت مثبت بودند. شناسايي باكتري‌ها با استفاده از تست‌هاي استاندارد و ميزان حساسيت آنها با روش ديسك ديفيوژن انجام شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تي‌تست، كاي‌دو و فيشر با فاصله اطمينان 95% تجزيه و تحليل شدند. سطح معني‌داري، كمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: فراوان‌ترين پاتوژن‌هاي جدا‌شده از بيماران: اشرشيا كلي (8/66%)، انتروباكتر (1/13%)، استرپتوكوك‌هاي غيرهموليتيك (1/6%)، استافيلوكوكوس اپيدرميديس (9/3%) و استافيلوكوكوس ساپروفيتيكوس (9/2%) بود. نتايج آناليز ميزان مقاومت آنتي‌بيوتيكي اشرشيا كلي به‌عنوان شايع‌ترين پاتوژن دستگاه ادراري به آنتي‌بيوتيك‌ها بدين شرح بود: كوتريموكسازول (1/55%)، ناليديكسيك اسيد (9/54%)، نيتروفورانتويين (2/2%)، نورفلوكساسين (2/36%)، سيپروفلوكساسين (2/37%)، كوآموكسي‌كلاو (8/86%)، سفتي‌زوكسيم (8/18%)، جنتامايسين (5/30%)، سفيكسيم (5/30%)، سفتازيديم (7/25%)، سفترياكسون (6/25%)، سفوتاكسيم (5/37%). نتيجه‌گيري: طبق نتايج اين مطالعه، به‌منظور انتخاب آنتي‌بيوتيك مناسب براي درمان تجربي عفونت‌هاي مجاري ادراري، بايستي طيف باكتريايي و حساسيت آنتي‌بيوتيكي پاتوژن‌هاي ادراري مدنظر قرار گيرد.

Background and Objectives: Urinary tract infection is the most common infectious diseases. Empiric treatment of urinary infections depends on predictable levels of the causative agents of this kind of infections and awareness of antibiotic sensitivity pattern. This study was conducted to identify causative agents of urinary tract infection and to determine their susceptibility to antibiotics. Methods: In a descriptive cross-sectional study, during August 2012 to September 2013, from all outpatients suspected of urinary tract infection, who referred to Imam Reza specialized polyclinic of Arak University of Medical Sciences, urine sample was collected for analysis and culture, of which 750 patients were culture-positive. Identification of bacteria was performed using standard tests, and their susceptibility was determined by disk diffusion method. The data were analyzed using t-test, Chi-square and Fisher’s exact test with 95% confidence interval. Significance level was considered less than 0.05. Results: The most frequently isolated pathogen were Escherichia coli (66.8%), Enterobacter spp. (13.1%), Nonhemolytic Streptococci (6.1%), Staphylococcus epidermidis (3.9%), and Staphylococcus saprophyticus (2.9%). The results of antibiotic resistance analysis for Escherichia coli, as the most prevalent pathogen of urinary tract infection, were as follows: co-trimoxazole (55.1%), nalidixic acid (54.9%), nitrofurantoin (2.2%), norfloxacin (36.2%), ciprofloxacin (37.2%), co-amoxiclav (86.8%), ceftizoxime (18.8%), gentamicin (30.5%), cefixime (30.5%), ceftriaxone (25.6%), ceftazidime (25.7%), and cefotaxime (37.5%). Conclusion: According to the results of this study, in order to select the appropriate antibiotic for treatment of urinary tract infections, bacterial spectrum and antibiotic susceptibility of urinary pathogens should be considered.