بررسي اثر اقليم بر رويش كاج الدار (Pinus eldarica) با استفاده از روش هاي گاه شناسي درختي

كاج الدار از سوزني برگان بوميِ منطقه الدارِ آذربايجان است و به سبب تند رشد بودن و مقاومت به شرايط آبي و هوايي خشك در جنگل كاري ها مورد توجه قرار گرفته است. در اين پژوهش از دو منطقه شبه جزيره آبشرون، واقع در ساحل غربي درياي خزر در جمهوري آذربايجان، با استفاده از مته رويش سنج، از 14 درخت كاج الدار نمونه رويشي تهيه شد. طول گاه شناسي كاج الدار در رويشگاه باغ درخت شناسي مردكان (BMD) دوره 1932-2010 م (1310-1389 ش) و در رويشگاه باغ گياه شناسي باكو (BBG) دوره 1961-2010 م (1339-1389 ش) ثبت شد. آماره هاي گاه شناسي وجود همبستگي معني دار و شباهت رويشي بين درختان كاج الدار در دو رويشگاه را نشان داد. نتيجه بررسي روابط رويش و اقليم نشان داد كه مجموع بارندگي ماه نوامبر (آبان) قبل از فصل رويش و رويش الدار در رويشگاه BMD رابطه مستقيم، و در رويشگاه BBG در ماه آگوست رابطه عكس و معني داري دارد. رابطه عكس و معني دار بين رويش و ميانگين دماي هوا در نوامبر (آبان) قبل از فصل رويش براي رويشگاه BMD مشخص شد. رابطه مستقيم با بارندگي نوامبر و عكس با دماي هواي همان ماه ممكن است ناشي از كاهش دما همراه با افزايش بارندگي و افزايش رويش باشد. در حالي كه كاهش بارندگي و افزايش دما در ماه آگوست باعث كاهش رويش مي شود كه به افزايش تنش خشكي در ماه هاي تابستان در رشد كاج الدار منجر مي شود. نتايج اين پژوهش در استفاده از كاج الدار در جنگل كاري ها و بررسي ميزان سازگاري آن در رويشگاه هاي گوناگون مفيد است.