بررسي گسترش افقي شهر مشهد در چند دهه اخير و تاثير آن بر منابع آب

الگوي حاصل از توزيع فضايي فعاليت هاي انسان شهري كه از آن به فرم يا شكل شهر ياد مي شود، بنا بر ماهيت پويا و متغير شهرها، هميشه در حال تغيير و دگرگوني بوده است، اما ناپايدارترين و نامطلوب ترين شكلي كه شهرها تا كنون به خود ديده اند، شكل گسترده يا گسترش افقي شهري است. شهر مشهد كه شهر مورد مطالعه در اين پژوهش انتخاب شده نيز از اين مقوله مستثنا نيست. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه رشد افقي سريع و بي برنامه شهر مشهد در دهه­هاي اخير (1385– 1335) به بحران­هاي زيست محيطي، به ويژه در منابع آبهاي سطحي و زيرزميني منجر شده است. اين مهم كه با استفاده از روش هاي مختلف مانند عكس هاي هوايي، نقشه هاي موجود در سازمان ها، نقشه هاي توپوگرافي و نرم افزارهاي GIS و SPSS انجام شده است، نتيجه مي دهد كه توسعه جسته گريخته مناطق شهري و صنعتي در حومه شهر مشهد، به صورت مستقيم و غير مستقيم سبب تخريب و نابودي منابع آبي منطقه شده است. براي نمونه در دوره هاي مختلف رشد اين شهر 88 رشته قنات و تعداد زيادي چشمه به كلي نابود شده اند كه با نابودي اين منابع آبي پايدار و بروز بحران كم آبي در شهر، از روش هاي جديد، مانند حفر چاه هاي عميق و احداث سدها استفاده شده است كه عمدتاً ناپايدارند. در حال حاضر با وجود صرف هزينه زياد براي تامين آب شرب، هنوز هم اين شهر با مشكل كمبود آب مواجه است.