Iran’s Operation in Ethical Markets; An Evaluation

فرايند توليد در ايران مانند ديگر كشورهاي در حال توسعه مستلزم بهره‌‌گيري از محيط زيست و در عين حال تخريب آن است. از آنجا كه در روند توسعه، مشكل‌هاي زيست‌محيطي و اجتماعي افزايش مي‌‌يابد و اين مشكل‌ها به سادگي با سازوكار بازار و قوانين رفع نمي‌‌شود؛ در نتيجه وجود اخلاق و بازارهاي اخلاقي در حل اين مشكل‌ها ضروري است. بازارهاي اخلاقي عرضه و تقاضاي كالاها و خدماتي است كه از نظر مسايل اجتماعي استاندارد بوده و منافع زيست‌محيطي داشته باشند. در مقاله پيش رو شاخص‌‌هاي متعددي براي شناسايي بازارهاي اخلاقي معرفي و ايران با كشورهاي سند چشم‌انداز ???? و نيز كشورهاي منتخب توسعه‌يافته در سال ???? در اين شاخص‌‌ها مقايسه شده است؛ سپس با استفاده از نرم‌افزار SAS با روش تحليل مولفه‌‌هاي اصلي شاخص كلي براي بازارهاي اخلاقي معرفي شده است و جايگاه ايران در موقعيت كشورهاي سند چشم‌‌انداز و مجموعه‌اي ازكشورهاي منتخب توسعه‌يافته و در حال توسعه بررسي شده است. نتيجه‌ها نشان مي‌‌دهد كه شاخص عملكرد محيط زيست بيشترين اثر را بر شاخص كلي بازارهاي اخلاقي داشته است و در مرتبه بعدي شاخص حكمراني خوب قرار دارد. كشورهاي منتخب - به استثناي چين - در رتبه‌‌هاي بالاي جدول قرار دارند و از بين كشورهاي سند چشم‌‌انداز كشور گرجستان رتبه اول را دارد. در اين ميان كشور ايران از نظر شاخص‌‌هاي بازارهاي اخلاقي در رتبه‌هاي پاييني قرار دارد. واژگان كليدي: اخلاق، بازارهاي اخلاقي، مسايل زيست‌محيطي، منافع اجتماعي.

Production process in Iran, as in the other developing countries, involves exploiting and, at the same time, destroying the environment. Since the environmental and social problems increase in the course of development, and they are not simply solvable by law and market mechanism, observing ethics and existence of ethical markets are necessary in order for these problems to be solved. Ethical market is the place for supplying and demanding goods and services that have environmental benefits and are standard so long as the social issues are concerned. In the present article, we introduce different indexes for identifying ethical markets, and compare, in this regard, Iran with the countries mentioned in the Iran’s 20-Year Vision Plan and also with selected developed countries in 2012. Thereafter, using the software SAS and adopting principal component analysis method, we introduce a general index for ethical markets and compare Iran’s position with that of Vision Plan countries and a set of selected developed and developing countries. The results show that the environment operation index has the greatest effect on the general index of ethical markets, and good governance index takes second place. The selected countries, excluding China, are the top ranked ones in the table, and, between the Vision Plan countries, Georgia ranks first. Iran, with respect to the indexes of ethical markets, ranks low.