مقايسه تطبيقي مفهوم كون وفساد نزد ارسطو و ابن‌سينا

A Comparative Study of the Concept of Generation and Corruption in Aristotle and Ibn Sina

رساله كون و فساد از گروه رساله‌هاي مربوط به طبيعت است كه ارسطو آن را در حدود سالهاي 347 تا 335 قبل از ميلاد تاليف كرده است. اين رساله مشتمل بر دو كتاب ميباشد: در كتاب اول ارسطو كون و فساد را خصوصيت اساسي اجسام تحت‌القمر معرفي كرده است. استحاله، نمو و ذبول، مماسه، فعل و انفعال و اختلاط، از ديگر خصوصيات اجسام تحت‌القمر هستند كه كاملاً از نگاه ارسطو از يكديگر متمايز ميباشند. ارسطو كون و فساد مطلق را رد ميكند و نظريه امپدوكلس كه كون و فساد را با استحاله يكي گرفته است نيز مورد انتقاد قرار ميدهد. كتاب دوم عمدتاً به بررسي عميق چهار عنصر اوليه (آب، خاك، هوا و آتش)، ماهيت آنها و نحوه تبدل متقابل آنها اختصاص دارد. ارسطو معتقد است كه عناصر نخستين بصورت مستدير از يكديگر بوجود مي‌آيند و هيچكدام بر ديگري مقدم نيست. ابن‌سينا موجودات عالم را به چهار دسته عقول يا ملايكه، نفوس ملكي و اجرام فلكي، و اجسام عالم كون و فساد تقسيم كرده است. او امتياز وجودي بين مجردات و موجوداتي كه توام با ماده‌اند و در حال كون و فسادند را با امتياز نجومي بين افلاك و عالم تحت‌القمر منطبق ساخته كه در اين موضوع از ارسطو پيروي كرده است. در نوشتار حاضر موضوع كون و فساد در اجسام از نگاه ارسطو و ابن‌سينا مورد تحليل قرار ميگيرد و ميزان تاثيرپذيري ابن‌سينا از ارسطو و نيز ابداعت شيخ‌الرييس در اين زمينه مورد بررسي قرار ميگيرد.

The treatise On Generation and Corruption is one of the treatises on nature which Aristotle wrote in about 347-335 BC. This treatise consists of two books: in the first one, Aristotle introduces generation and corruption as two basic properties of sublunary bodies. The other properties of sublunary bodies include transformation, growth and shrinking, contact, action and interaction, and mixing, which are completely distinct from each other in Aristotle’s view. He rejects absolute generation and corruption and criticizes Empedocles’ theory of equating them with transformation. The second book is mainly devoted to a profound investigation of the four primary elements (water, earth, air, and fire), their nature, and the quality of their changing into each other. Aristotle believes that these elements come into being in a cyclical fashion and none is prior to the other. Ibn Sina divided the existents of the world into four groups of intellects or angels, angelic souls, spherical bodies, and the bodies of the world of generation and corruption. He matched the ontological distinction between immaterial beings and those beings which are coupled with matter and are subject to generation and corruption with the astronomical distinction between the spheres and the sublunary world. Ibn Sina followed Aristotle in this regard. In this paper, the authors analyze the concept of generation and corruption in bodies from the viewpoints of Aristotle and Ibn Sina. They also examine the extent of Aristotle’s influence over Ibn Sina concerning generation and corruption, as well as the latter’s innovations in this regard.