اثر مقادير كاهش يافته كودهاي شيميايي و كودهاي زيستي بر عملكرد كمي و كيفي علوفه شبدر ايراني

به منظور كاهش مصرف كودهاي شيميايي، بهبود عملكرد كمي و كيفي علوفه توليدي و دستيابي به كشاورزي پايدار كم­نهاده، دو آزمايش مزرعه اي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با آرايش فاكتوريل در سه تكرار در سال 1389 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بروجرد اجرا شد. تيمارها شامل سطوح مختلف كودهاي زيستي: شاهد، ريزوبيوم بومي منطقه، سودوموناس و كاربرد هر دو؛ و سطوح كود شيميايي نيز شامل شاهد (F0 = N0 + P0)، نيتروژن و فسفر 75 درصد مقدار توصيه شده (F1 = N25 + P50)، نيتروژن و فسفر توصيه شده (F2 = N40 + P100) و نيتروژن و فسفر 125 درصد (F3 = N75 + P150) بود. نتايج نشان داد كه اثر مكان بر ارتفاع گياه، عملكرد علوفه تر و سرعت رشد مجدد در سطح احتمال 1 درصد؛ و بر درصد پروتئين خام و درصد مواد هضم نشدني در سطح احتمال 5 درصد معنا دار شد. اغلب صفات در مكان دوم بيشتر بودند. همچنين نتايج نشان داد كه درصد پروتئين خام، درصد ماده خشك قابل هضم و ارتفاع گياه تحت تاثير هيچ­كدام از تيمارها قرار نگرفتند. با توجه به معنا­دار بودن اثر متقابل تيمارها بر عملكرد علوفه تر (α=0.05)، بيشترين عملكرد مربوط به كاربرد سودوموناس و ريزوبيوم بومي به تنهايي در سطح حداكثر كود شيميايي (76/16 تن در هكتار) مشاهده شد. به نظر مي رسد كاربرد كودهاي شيميايي كمتر از حد توصيه شده تلفيق با جدايه­ها به­ويژه ريزوبيوم بومي ضمن كاهش مصرف كودهاي شيميايي موجب افزايش عملكرد و بهبود صفات كيفي علوفه شود.