ارزيابي ريسك شبكه‌هاي جمع‌آوري فاضلاب با استفاده از رويكرد تصميم‌گيري فازي

Risk Assessment of Wastewater Collection Performance Using the Fuzzy Decision-making Approach

امروزه شبیه‌سازی شبكه‌های جمع‌آوری فاضلاب كه در شرایط عادی بهره‌برداری اجرا می‌شود، پاسخگوی مناسبی برای ارزیابی عملكرد شبكه در شرایط غیرعادی و بحرانی نیست. بنابراین در این پژوهش، به‌منظور برنامه‌ریزی برای مدیریت عملكرد شبكه در شرایط بحرانی، مانند بروز خطرات طبیعی و انسان‌ساز، الگویی برای ارزیابی ریسك شبكه‌های فاضلاب در مواجهه با بحران‌ها تدوین شد. در این الگو، پارامترهای ریسك كه احتمال وقوع تهدیدات، شدت اثر آن‌ها و آسیب‌پذیری اجزای شبكه بودند، با استفاده ازروش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه فازی از طریق پرسش‌نامه و تعریف معیارهایی برای سنجش اثر آن‌ها اندازه‌گیری شدند. با توجه به بزرگی ریسك‌های محاسبه شده، تهدیدات و مخاطرات در چند گروه یعنی تهدیدات با ریسك كم تا تهدیدات با ریسك زیاد، دسته‌بندی شدند و رویكردهای اصلی به‌كار رفته در برابر آن‌ها به سه دسته رویكردهای مقابله با ریسك، انتقال ریسك و پذیرش ریسك تقسیم شد. این روند برای شبكه فاضلاب منطقه تحت پوشش تصفیه‌خانه شهرك غرب تهران، به‌عنوان مطالعه موردی اجرا شد و بحران‌های ورود آلاینده شیمیایی و تغییرات شدید در كیفیت فاضلاب به‌عنوان پرمخاطره‌ترین بحران‌ها شناخته شد. رویكرد پیشنهادی در مقابل این بحران‌ها رویكرد مقابله و كاهش خطر ریسك است.

Wastewater collection network simulation in normal conditions dose not provide performance assessment in unusual circumstances. In this paper, a model has been developed for risk assessment of wastewater collection systems to manage their performance under natural or man-made critical conditions. In this model, certain criteria were defined, fuzzy MADM techniques were exploited, and a questionnaire was employed to measure such risk parameters as the probability of threats, the severity of their impacts, and the vulnerability of the network components. Based on the calculated magnitude of the risks, the threats and hazards were classified into groups ranging from low-risk to high-risk threats. The approaches adopted to combat the risks were also classified into the following three categories: "to deal with the risk", "risk shifting", and "risk taking". This process was implemented for the wastewater collection system in Shahrak-Gharb District in Tehran as a case study. ‘Introduction of chemical pollutants into the sewers’ and ‘drastic changes in wastewater quality’ were identified as the most threatening crises for the district and the ‘risk reduction strategy’ was proposed for combating the critical conditions in this district.