فدراليسم و فرهنگ سياسي در عراق

Federalism and Political Culture in Iraq

شكل‌گيري و نهادينه شدن فدراليسم به مثابه شناخته شده‌ترين نوع حكمراني دموكراتيك منطقه‌اي-محلي و دموكراسي، نيازمند اشاعه و نهادينه شدن فرهنگ سياسي دموكراتيك و مدني، عبور موفقيت‌آميز از بحران هويت و مشروعيت و پيش‌شرط‌هايي از اين قبيل است. در جامعه عراق پس از سقوط صدام، فدراليسم به مثابه يكي از تمهيدات ايتلاف بين‌المللي به رهبري ايالات متحده امريكا براي تثبيت اوضاع و تحقق دموكراسي در عراق بود، اما فدراليسم فقط در اقليم كردستان پياده شد و در مناطق مركزي و جنوبي اجرا نشد. در اين تحقيق، هدف مهم آن است كه با رويكرد جامعه‌شناختي سياسي، تاثير دو متغير بحران هويت و فرهنگ سياسي غيردموكراتيك ريشه‌دار بر عدم تحقق فدراليسم در جامعه عراق كنوني مورد بررسي و تحليل قرارگيرد. پرسش مهم آن است كه چرا در عراق پساصدام، فدراليسم تحقق نيافت؟ فرضيه مهم در اين نوشتار اين است كه بحران هويت تاريخي ريشه‌دار در عراق در يك سده اخير و چيرگي فرهنگ سياسي تابعيتي و هويت بنياد قومي-مذهبي بر فرهنگ سياسي دموكراتيك و مدني و خشونت‌هاي فرقه‌اي-قومي برخاسته از آن، سبب عدم تحقق فدراليسم در عراق شده است. نتيجه مهم اين تحقيق آن است كه بحران هويت ملي ناشي از دولت و ملت‌سازي تحميلي در بيش از يك سده اخير و تعارضات، خشونت‌هاي قومي و مذهبي و فرهنگ سياسي واگرا در عراق پساصدام، بر عدم تحقق فدراليسم بسيار موثر بوده‌اند.

Shaping and institutionalizing federalism as the most famous local-regional democratic governance requires extension of civic and democratic political culture, overcoming identity crisis, etc. Federalism was one of the mechanisms of international coalition under the leadership of America for stablishing peace and democracy in Iraq, but it was fulfilled only in Kurdistan and not in central and southern regions. The aim of this article is the analysis of the impact of identity crisis and entrenched undemocratic political culture on nonfulfillment of federalism in Iraq by using a political- sociological approach. The main question is that why federalism didn’t fulfill in Iraq? In this article, the hypothesis is that: historical and entrenched identity crisis in Iraq in the past century and the supremacy of subjective and religious-ethnic political culture over civic - democratic ones, have led to a failure in implementing federalism in this country. This article concludes that, the identity crisis due to imposed nation-state building in the recent decade, ethnic-religious violence and divergent political culture in post-Saddam Iraq led to the un-fulfillment of federalism.