مكان يابي QTLهاي كنترلكننده تحمل به تنش هاي خشكي و شوري در مرحله جوانه زني برنج

خشكي و شوري، دو تنش غيرزيستي مهم در توليد برنج در سراسر جهان محسوب مي­شوند. تحمل به شوري و خشكي و قوي­تر بودن اجزاي جوانه در برنج، از مهم­ترين صفات در استقرار بهتر گياهچه در خاك­هاي شور و خشك است. اين پژوهش در سال هاي 1390-1388 در دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه گنبد كاووس و آزمايشگاه بيوتكنولوژي دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه گيلان، به منظور شناسايي نشانگر­هاي پيوسته با ژن­هاي تحمل به شوري و خشكي، از جمعيت F2:4 حاصل از تلاقي رقم بومي غريب (متحمل به شوري و خشكي) و رقم اصلاح شده سپيدرود (حساس به شوري و خشكي) انجام گرفت. نقشه پيوستگي حاصل از 105 نشانگرAFLP و 131 نشانگر ريز­ماهواره، 7/2475 سانتي مورگان از ژنوم برنج را با فاصله متوسط 48/10 سانتي­مورگان بين دو نشانگر مجاور پوشش داد. تجزيه QTL با استفاده از روش مكان يابي فاصله­اي مركب، در مجموع براي شاخص تنش جوانه­زني، شاخص قدرت بذر، صفات سرعت جوانه­زني، درصد جوانه­زني، طول ريشه­چه، طول ساقه­چه، طول كلئوريز، وزن خشك ساقه­چه، وزن تر كلئوپتيل و وزن خشك گياهچه تحت شرايط تنش خشكي حاصل از مانيتول (8- بار) و تنش شوري (8 دسي­زيمنس) تعداد ده QTL مشترك را شناسايي كرد. از بين QTLهاي شناسايي شده، هفت QTL مرتبط با خشكي و هفت QTL مرتبط با شوري، بيش از 15 درصد تغييرات فنوتيپي مربوط به صفات را توجيه كردند. به نظر مي­رسد كه بتوان اين QTL­ها را در زمره QTLهاي مهم كنترل كننده صفات تحمل به خشكي و شوري محسوب نمود و در صورت تاييد از آنها در برنامه گزينش به كمك نشانگر استفاده كرد.