بررسي كارايي برخي از روش هاي سالم سازي سيب زميني (Solanum tuberosum L.) و اثر آنها بر عملكرد غده چه در گياهان عاري از ويروس

ويروس هاي واي و پيچيدگي برگ سيب زميني از جمله ويروس هاي مخربي هستند كه سبب كاهش 90-10 درصدي عملكرد و كيفيت غده هاي سيب زميني مي شوند. در پژوهش حاضر، كارايي روش هاي كشت مريستم، گرما درماني همراه با كشت مريستم و برق درماني همراه با كشت مريستم در گياهچه هاي دو رقم اگريا و مارفونا آلوده به ويروس واي يا ويروس پيچيدگي برگ سيب زميني بررسي شد. اين بررسي براي هر يك از روش هاي حذف ويروس به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي اجرا شد و براي روش هاي حذف ويروس نيز از تجزيه مركب استفاده شد. ميزان حذف ويروس ابتدا با آزمون الايزا و سپس با آر تي. پي سي آر ارزيابي شد. درصد باززايي گياه و صفات مهم زراعي، شامل طول ساقه، قطر ساقه، وزن تر ساقه، تعداد گره، فاصله ميانگره، تعداد غده چه، وزن غده چه و وزن كل غده چه ها در گياهچه هاي عاري از ويروس نيز بررسي شد. درصد باززايي گياه و حذف ويروس براي اثر متقابل رقم در روش حذف ويروس معنا دار شد. بيشترين حد باززايي گياه (70 درصد) در روش كشت مريستم و بيشترين حد حذف ويروس (88 درصد) توسط روش گرما درماني همراه با كشت مريستم حاصل شد. در تحقيق حاضر، براي صفت كارايي حذف ويروس، اثر متقابل سه جانبه رقم × ويروس × روش حذف ويروس معنا دار شد و بهترين كارايي حذف ويروس (64 درصد). توسط روش گرما درماني همراه با كشت مريستم در حذف ويروس واي از رقم مارفونا به دست آمد. براي اكثر صفات زراعي نيز اثر متقابل سه جانبه معنا دار بود. نتايج حاصل از ضرايب همبستگي، تجزيه رگرسيون و تجزيه عليت عملكرد (تعداد غده چه در هر گياه) و صفات مرتبط با آن نشان داد كه صفت تعداد گره ساقه، بيشترين تاثير را بر تعداد غده چه در گياهچه هاي عاري از ويروس داشت.