مقايسه مدل‌هايSLEMSA و CORINE در ارزيابي فرسايش خاك (مطالعه موردي: حوضه تنگ‌سرخ شيراز)

Comparing the Two Models of SLEMSA and CORINE in the Evaluation of Soil Erosion (Case Study: Tang-e-Sorkh Basin)

يكي از مشكلاتي كه محققان رشته‌هاي ژيومورفولوژي، هيدرولوژي، كشاورزي و... با آن مواجه هستند، برآورد ميزان رسوب در سيستم‌هاي آبي است كه ميزان آن مي‌تواند به سازه‌هاي آبي همچون سدها خسارت‌هاي زيادي وارد كند. هدف اين تحقيق، بررسي شدت فرسايش و عوامل موثر در آن و مقايسه دو مدل SLEMSA و CORINE در حوضه آب‌خيز تنگ‌سرخ شيراز است. جهت مقايسه و ارزيابي اين دو مدل، ابتدا نقشه‌ها و مقادير پارامترهاي اصلي در مدل اسلمسا، شامل داده‌هاي توپوگرافي، فرسايندگي باران، و فرسودگي خاك و پوشش گياهي تهيه شد؛ سپس ميزان فرسايش، كانون‌هاي فرسايشي و مهم‌ترين عامل موثر در اين مدل با استفاده از نرم‌افزار‌هاي ARC MAP (تابع raster calculator) محاسبه شد؛ سرانجام با محاسبه شاخص‌هاي اصلي در مدل كورين مانند فرسايش‌دهندگي، فرسايش‌پذيري، شيب و پوشش گياهي منطقه مورد مطالعه ازنظر ميزان فرسايش طبقه‌بندي شد. مقايسه اين دو مدل نشان مي‌دهد مدل كرين با توجه به اينكه به جزييات بيشتري مي‌پردازد، از دقت بيشتري نيز برخوردار است و شيب مهم‌ترين عامل در افزايش ميزان فرسايش در حوضه است.

One of the problems that the researchers of geomorphology, hydrology, agriculture, etc. encounter with is to estimate the rate of sediment in water systems, whose rate can impose high degrees of damage to hydraulic structures such as dams. The objective of the present study is to investigate the degree of erosion and the factors affecting it, and to compare the two models of CORINE and SLEMSA in Tang-e-Sorkh Basin of Shiraz. For this purpose, maps and values of the main parameters of SLEMSA model including topographical data (topographic map and slope map), rain erosion and soil erosion (geological map) and vegetation (land use map) were collected and the rate of erosion, erosion canons and the most important factors in this model were evaluated using the ARC MAP software program (raster calculator function). Then by calculating the main parameters of CORINE model such as erodibility (depth & texture of soil and stoniness), and erosion generator map (Fournier & aridity index), the slope and vegetation maps of the studied area were classified. Comparing these two models shows that CORINE model offers more details and is more accurate. Furthermore, it indicates that the slope is the most important factor in increasing the rate of erosion in the watershed.