تبيين رابطه فاصله جغرافيايي و توسعه‌نيافتگي (مورد مطالعه: استان‌هاي ايران)

Explaining the Relationship between Geographical Distance and Underdevelopment; Case Study: Iran’s Provinces

بين واحدهاي ناشي از تقسيمات كشوري و توسعه آن‌ها رابطه وجود دارد؛ به اين معنا كه با فاصله گرفتن از واحدهاي كانوني به‌سمت حواشي، از شدت توسعه كاسته مي‌‌شود. به عبارت ديگر، بين فاصله و توسعه‌نيافتگي رابطه وجود دارد. در اين پژوهش، رابطه فاصله جغرافيايي شهرستان ها با توسعه‌نيافتگي در يازده استان ايران مطالعه شده است. از بين اين يازده استان‌، نه استان داراي شكل‌هاي نامتقارن‌اند و دو استان با گستردگي بسيار و شهرستان‌هاي دور از مركز واقع شده‌‌اند. نتيجه پژوهش در محيط GIS نشان مي‌‌دهد باوجود تعارض‌هايي، به‌طور كلي در استان‌هاي مورد مطالعه با فاصله گرفتن از شهرستان مركزي، از درجه توسعه كاسته مي‌‌شود؛ به‌گونه‌‌اي كه در مرزهاي استان‌ها عموماً واحدهاي مورد مطالعه در مقايسه با واحدهاي مركزي توسعه كمتري دارند. اين پژوهش به‌روش توصيفي- تحليلي انجام شده و سطح تحليل نيز شهرستان‌هاي هر استان است. منابع تحقيق از نوع كتاب‌خانه‌اي و اسنادي است و داده‌هاي آماري پژوهش نيز از مركز آمار ايران و ديگر مراكز رسمي مربوط استخراج شده است.

There is a relationship between civil divisions and their development. It means that the intensity of development is decreased by moving from the core to the periphery. In other words, there is a relationship between distance and underdevelopment. The current research investigated 11 provinces in Iran; among them, 9 provinces have asymmetrical forms, and 2 provinces are too large and have counties located at a distance from the core (the capital of the province). The results (using GIS) showed that by moving from the core to the periphery, the development level of the civil divisions is decreased. This research is descriptive-analytic in terms of its method. The analysis level of the current research is the counties of each province. Data gathering procedure was based on library findings, and the statistical data were collected from the Statistical Center of Iran (SCI) and other official centers.