شناسايي و اولويت بندي متغيرهاي استقرار بودجه ريزي عملياتي با تاكيد بر پياده سازي آن در سازمان امور مالياتي كشور

Identification and Prioritization of Factors and Variables for implementation of Performance-Based Budgeting in National Tax Organization

بودجه ريزي عملياتي آخرين تلاش براي لحاظ كردن فاكتورهاي كارايي، اثربخشي و صرفه اقتصادي در رابطه با تخصيص و مصرف بهينه منابع در بخش دولتي است. در اين رابطه بر خروجي ها و پيامد مصرف منابع به جاي تمركز بر ورودي ها و فرآيندها تاكيد مي شود. هدف از اين تحقيق، شناسايي عوامل و متغيرهاي لازم براي استقرار بودجه ريزي عملياتي و بررسي امكان پياده سازي آن در سازمان امور مالياتي كشور است. از منظر هدف، اين تحقيق كاربردي است و روش آن توصيفي- پيمايشي است. در اين تحقيق ابتدا تلاش شده است تا با يك مطالعه جامع بر ادبيات بودجه ريزي عملياتي در كشورهاي پيشرو، متغيرهاي لازم جهت استقرار بودجه ريزي عملياتي شناسايي شوند. سپس لزوم وجود اين متغيرها در استقرار اين نظام در ايران بررسي شده است و در نهايت با استفاده از نظر خبرگان اين رشته، 23 متغير مهم و اساسي كلي در ايران به تاييد رسيده-اند. با توجه به اين كه بخش مهمي از منابع درآمدي بودجه در ايران محدود به نفت مي باشد و اين عامل وابستگي، بسياري از پيش بيني ها را دچار نوسانات خاص مي نمايد، توجه به كاهش وابستگي ها و توجه بيشتر به ماليات، در رابطه با استقرار نظام بودجه ريزي عملياتي مهم و اساسي است، لذا به عنوان يك مطالعه موردي، پيشنهاداتي براي استقرار و پياده سازي آن در يك دستگاه اجرايي مانند سازمان امور مالياتي كشور بيان شده است. آزمون هاي آماري دو جمله اي و تحليل عاملي براي تاييد فرضيات اين تحقيق به كار گرفته شده اند. اين متغيرها در نهايت در قالب سه عامل سياستگذاري، اجرا و نظارت معرفي شده اند.

Performance-Based Budgeting (PBB) is the latest attempt to use performance indicators in allocation of resources in public sector. PBB experts normally attempt to place emphasis on output rather than input. Iran has made efforts to establish the PBB system but this goal has not been yet realized. The methodology of the research is descriptive by the means of survey-analytical approach. In this research, the possibility of establishment of PBB in Iran has been examined from three perspectives (Policymaking, Implementing, and Monitoring). The conceptual model of this research has been formed with a comprehensive review of literature of PBB all over the world. At first, with an extensive review of literature in the countries who implemented PBB or trying to implement it, we identify all variables, which are necessary for a suitable Performance Budgeting model. Then the PBB experts test the necessity of these variables in Iran and finally the existence has been proved by the statistical methods. Finally 23 variables were found that are very important for implementing PBB in Iran.