بررسي طرز تلقي موديان نسبت به انصاف نظام مالياتي و تاثير آن بر رفتار تمكين

The Study of Taxpayer’s Perceptions of Tax System’s Fairness and its Effect on Tax Compliance Behavior

تمكين مالياتي به ويژه نوع داوطلبانه آن يكي از رويكردهاي حايز اهميت جهت ارتقاي كارايي سازمانهاي مالياتي است. اهداف اين رويكرد زماني محقق مي شود كه سازمان ذيربط بتواند عوامل اثرگذار بر آن را به درستي شناسايي نموده و تحت كنترل خود درآورد. معمولاً در مطالعات مرتبط با تمكين مالياتي، عوامل اقتصادي بيشتر مورد توجه اند. اين در حالي است كه بر اساس تحقيقات، عوامل دروني و روانشناختي نيز به اندازه عوامل اقتصادي با اهميت هستند. از جمله اين عوامل دروني مي توان به درك انصاف نظام مالياتي از سوي موديان اشاره نمود كه در طي دهه هاي اخير موضوع بسياري از مطالعات بوده است. اين طرز تلقي مودي مبناي شكل گيري اعتماد متقابل است كه خود در تمكين مورد تاكيد قرار مي گيرد. پژوهش حاضر در چارچوب تحقيقي توصيفي- پيمايشي با توزيع پرسشنامه در ميان موديان مشاغل غرب تهران، اثر گذاري درك انصاف نظام مالياتي بر رفتار تمكين و نيز تاثير دانش مودي و پيچيدگي نظام مالياتي بر درك انصاف نظام مالياتي را مورد بررسي قرار مي دهد. اين تحقيق با بهره گيري از روش مدل يابي معادلات ساختاري نشان مي دهد كه درك انصاف رفتارهاي تمكين را تحت تاثير قرار مي دهد. به علاوه، بر اساس يافته هاي تحقيق معلوم گرديد كه دانش مودي و پيچيدگي نظام مالياتي نيز بر درك انصاف از سوي مودي موثرند.

Voluntary tax compliance is one of the important approaches to promote tax organization’s efficiency. The aims of this approach will be successfully realized when tax authorities properly identify and control the related affecting factors. Generally in tax compliance related studies, economic factors are more emphasized. While, according to the international researches, internal and psychological factors are as important as economic ones. Tax system’s fairness perception is one of the important internal factors which have been focused in recent decades by researches. Perceived fairness is the base to mutual confidence and it is emphasized in tax compliance. This descriptive and survey study has been sought to assess the effects of perceived tax fairness on taxpayers compliance behavior. At the same time the effects of tax knowledge and tax system complexity on tax fairness perception has been reviewed. The Structural Equations Modeling Method has been used to test researches hypotheses. The results of research have indicated that perceived tax fairness significantly influence tax compliance behaviors; tax knowledge positively influences fairness perceptions; tax complexity has an inverse relationship with fairness perceptions.