امكان‌سنجي پياده‌سازي خدمات مرجع از راه دور در كتابخانه‌هاي مركزي واحدهاي منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامي

Feasibility of implementing distance reference services in the central libraries of Islamic Azad University (Region 13)

هدف: هدف از اين پژوهش، امكان سنجي پياده‌سازي خدمات مرجع از راه دور در كتابخانه‌هاي مركزي واحدهاي منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامي است. روش پژوهش: پژوهش از نوع كاربردي است كه به روش پيمايشي انجام شده است. جامعه‌ آماري پژوهش شامل دانشجويان تحصيلات تكميلي، كتابداران و مديران كتابخانه‌هاي مركزي واحدهاي دانشگاهي منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامي بود. بر اساس فرمول تعيين حجم نمونه كوكران 380 دانشجو به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي تصادفي نسبتي انتخاب شدند. اما با توجه به محدود بودن تعداد كتابداران و مديران، در اين دو گروه نمونه‌گيري صورت نگرفته و به روش سرشماري بررسي شدند. ابزار گردآوري داده‌ها سه پرسشنامه محقق ساخته كاربران، كتابداران، و مديران بود كه روايي هر سه پرسشنامه توسط متخصصان كتابداري و اطلاع‌رساني تاييد شده و براي تعيين پايايي آنها از ضريب‌ آلفاي كرونباخ استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌هاي تحقيق نشان داد ميزان آشنايي و استفاده دانشجويان از فن‌آوري‌هاي مرتبط با خدمات مرجع از راه دور متوسط به بالا بود. بيش از 50% آنها خدمت مرجع غيرحضوري را ترجيح دادند. ميزان آشنايي كتابداران با فناوري‌هاي مرتبط با خدمات مرجع از راه دور و نيز مهارت‌هاي ارايه خدمات مرجع از راه دور در سطح مطلوب بود. وضعيت كتابخانه‌ها از نظر امكانات و تجهيزات و نيز بودجه مورد نياز كافي نبود. نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي پژوهش، علي‌رغم وضعيت مطلوب نيروي انساني، به دليل فقدان امكانات و تجهيزات مورد نياز و نيز بودجه لازم، در حال حاضر امكان ارايه خدمات مرجع راه دور در كتابخانه‌هاي مورد بررسي وجود ندارد.

Purpose: The purpose of the present research is to study the feasibility of implementing distance reference services in the central libraries of Islamic Azad University (Region 13). Methodology: This is an applied research that has been done using survey approach. The research population included post graduate students, librarians and managers of central libraries of Islamic Azad University (Region 13). 380 Students were selected using stratified random sampling based on Cochran formula. As the number of librarians and managers wasn’t very much, all of them have been considered in study. 3 researcher made questionnaires were used to gather data. Their validity and reliability were confirmed by Library and Information Sciences specialists and Cronbach’s alpha. Findings: The findings showed that the mean level of familiarity with distance reference service technologies and its usage were higher than average among students. More than half of them preferred non-attendance reference services. Also, librarians’ and managers’ familiarity and usage were in a desired level. Libraries had not enough facilities and equipment and budget to set up distance reference services. Conclusion: According to research findings, despite the human resources are appropriate, due to the lack of facilities and equipment, as well as funds, setting up distance reference services in mentioned libraries is not possible at present.