استفاده از راديونوكلوئيد بريليوم-7 در برآورد توزيع مجدد خاك در زمين هاي ديم استان كرمانشاه

در دهه هاي اخير، راديوايزوتوپ هاي سزيم-137، سرب-210 اضافي و بريليوم-7 در برآورد فرسايش و رسوب بطور فزاينده اي مورد استفاده قرار گرفته اند. هرچند تاكنون مطالعات فرسايش و رسوب، با استفاده از سزيم-137 و تا حدودي سرب-210 صورت گرفته است ليكن نياز به تحقيق بيشتر در ارتباط با امكان استفاده از بريليوم-7 بويژه در مناطق خشك و نيمه خشك، مي باشد. مزيت اصلي روش نوين بريليوم-7 نسبت به دو راديونوكلونيد ديگر، ارزيابي توزيع مجدد خاك در ارتباط با هر واقعه، يا يك دوره كوتاه با بارندگي شديد است. مطالعه حاضر اولين آزمون بررسي قابليت استفاده از روش بريليوم-7 براي مطالعه فرسايش و رسوب در ايران مي باشد. يك دامنه شيب با كاربري ديم در جنوب غربي شهر كرمانشاه با ميانگين بارندگي ساليانه 480 ميلي متر انتخاب گرديد. نمونه برداري پس از ريزش 150 ميليمتر بارندگي در 40 روز در ارديبهشت، 1390 صورت گرفت. با استفاده از مدل توزيع پروفيل، مقدار فرسايش خالص 8/6 تن در هكتار برآورد شد. با توجه به دوره زماني كوتاه، اين مقدار زياد ناشي از مديريت نادرست مزرعه، شيب تند، شخم در جهت شيب و بارندگي شديد در اواخر زمستان و اوايل بهار زماني كه خاك فاقد پوشش است مي باشد. نسبت تحويل رسوب 80% برآورد گرديد كه بيانگر انتقال بخش زيادي از ذرات متحرك شده توسط فرسايش به خارج از دامنه شيب است. نتايج امكان استفاده از روش بريليوم-7 براي تعيين مقدار توزيع مجدد خاك در دوره زماني كوتاه مدت در منطقه نيمه خشك را نشان داد.