واسنجي و اعتبارسنجي مدل SWAT با استفاده از الگوريتم پرندگان براي شبيه سازي رواناب و رسوب در يك حوزه آبخيز كوهستاني

فرسايش خاك يك تهديد زيست محيطي جدي براي توسعه پايدار و كشاورزي است كه مي تواند منجر به كاهش حاصل خيزي خاك، هدررفت عناصر غذايي و كاهش عملكرد گياهي در زمين هاي كشاورزي شود. در اين پژوهش قابليت استفاده از مدل SWAT براي شبيه سازي رواناب و رسوب روزانه در حوزه آبخيز بازفت (از زيرحوزه هاي اصلي حوزه آبخيز كارون شمالي) بررسي شد. براي اين منظور ابتدا امكان استفاده از سه مجموعه داده اقليمي مختلف شامل داده هاي اقليمي بازفت، داده هاي اقليمي جهاني (CRU) و داده هاي اقليمي تركيبي بازفت - CRU براي شبيه سازي رواناب روزانه، بررسي شد. پس از تعيين بهترين مجموعه داده اقليمي، قابليت استفاده از الگوريتم PSO براي واسنجي و اعتبارسنجي مدل ارزيابي گرديد. مدل SWAT طراحي شده با داده هاي اقليمي تركيبي بازفت - CRU، شبيه سازي بهتري از رواناب روزانه در منطقه مورد مطالعه داشت به شكلي كه مقدار ضريب نش- ساتكليف به دست آمده براي مدل با داده هاي اقليمي بازفت - CRU برابر 38/0 بود درحالي كه مقدار آن براي مدل با داده هاي اقليمي بازفت و مدل با داده هاي اقليمي CRU به ترتيب 31/0 و 21/0 بود. مقادير r-factor و p-factor به دست آمده در مرحله واسنجي مدل با الگوريتم PSO براي شبيه سازي رواناب روزانه به ترتيب برابر 25/1 و 81/0 و ضرايب تبيين و نش- ساتكليف به دست آمده براي مرحله اعتبارسنجي نيز به ترتيب 64/0 و 60/0 بود. در شبيه سازي رسوب نيز، مقادير r-factor و p-factor به دست آمده براي مرحله واسنجي به ترتيب برابر 69/0 و 85/0 و براي مرحله اعتبارسنجي برابر 63/0 و 80/0 بودند.