تعيين مدل شايستگي توليد علوفه در مراتع سراب سفيد بروجرد با استفاده از سيستم سامانه اطلاعات جغرافيايي

Forage production suitability modeling in Sarab Sefid rangeland of Borujerd by Geographic Information System (GIS)

شايستگي توليد علوفه از جمله عوامل مهم موثر در شايستگي چراي مرتع براي بهره برداري پايدار از پتانسيل هاي طبيعي است. تعيين اين شايستگي در مدت زمان اندك و با هزينه كم و دقت بالا از مهمترين چالش هاي كارشناسان و بهره برداران مراتع مي باشد. اين تحقيق در مراتع سراب سفيد بروجرد طي دو سال (1391-1390) و با استفاده از تصاوير ماهواره لندست، اطلاعات و نقشه هاي پايه دستي و رقومي شده نظير توپوگرافي و مدل رقومي ارتفاعي اقدام به توليد ساير نقشه-هاي مورد نياز مانند شيب، جهت و ارتفاع شد. همچنين اندازه گيري هاي ميداني با استفاده از روش قطع و توزين براي برآورد علوفه، چهارفاكتوري براي تعيين وضعيت مرتع، ترازوي گرايش براي مشخص شدن گرايش، شد. اندازه گيري درصد تاج پوشش گياهان براي تيپ-بندي، پيمايش صحرايي براي جداسازي واحدهاي اراضي و به تبع آن تيپ بندي صورت گرفت. با تلفيق اطلاعات برداشت شده صحرايي با اطلاعات رقومي شده در محيط نرم-افزار ArcGIS®9.3 نقشه هاي تيپ-بندي، گرايش، وضعيت و توليد علوفه به دست آمد. نقشه لايه هاي اطلاعاتي با دستور يكپارچه سازي در محيط نرم افزار تبديل به نقشه نهايي شايستگي توليد علوفه شد. نتايج نشان داد از 16 تيپ جداسازي شده 4 تيپ در كلاس غيرشايسته توليد، 8 تيپ در كلاس سه، 2 تيپ در كلاس دو و 2 تيپ در كلاس يك شايستگي توليد علوفه قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه در صورت رعايت استانداردها و معيارها، بكارگيري تكنيك هاي سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافيايي مي-تواند، با سرعت بالا، دقت زياد و هزينه كم در مديريت پايدار اكوسيستم هاي مرتعي مفيد واقع شود.

Forage production suitability is one of the most factors to the sustainable utilization of natural potential by rangeland grazing suitability. To determine this factor in short time, low cost and height accuracy is most challenges of expertise and ranchers. Using a suitable technique for this subject can be sustainable utilization comprising from rangeland ecosystems, according to its degradation and heavy grazing. This research was conducted in Borujerd Sarab Sefid rangeland from 2001 to 2012. Slope, aspect and height maps provided by using satellite imagery, basic information and analog maps and digitized maps such as; topographic and DEM (Digital Elevation Model). Also measurement of field conducted by using clipping and weighting method for estimation of forage, four factors method to range condition, trend balance to range condition trend and physiognomy to typing. Forage production, range condition, ranges condition, trend and typing maps integrated with obtaining and digitized field data in ARCGIS®9.3 software. At least to become changed to final forage production, sustainability this maps in software by using unity command. Result show that from 16 types, 4 types were in non sustainable, 8 types in class III, 2 types in class II and 2 types in class I of sustainability. As a final conclusion this research and other research show that uses RS and GIS can useful for sustainable management of rangeland ecosystems with height accuracy and speed and low cost if considered standards and criteria of using GIS and RS.