پديد آورندگان :
جهان، محسن نويسنده دانشگاه فردوسي مشهد,دانشكده كشاورزي; , , نصيري محلاتي، مهدي نويسنده گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسي مشهد Nassiri Mahallati, M
كليدواژه :
تحليل عاملي , تحليل مسير , ضرايب مسير , روابط علت معلولي , اثرات مستقيم
چكيده فارسي :
با توجه به ضرورت تعیین میزان همزیستی میكوریزایی و درجه‌ی تأثیر آن بر ویژگی‌های اگرواكولوژیكی گیاهان زراعی و شناخت دیگر عوامل پنهان دخیل در این روابط، و از سوی دیگر، نبود روشی مطمئن، سریع و مؤثر در این زمینه، این پژوهش برای پاسخگویی به موارد مطرح شده با نگاهی نو و با هدف تعیین روابط علّت و معلولی و نیز متغیرهای پنهان در چگونگی این تأثیر، به‌كمك رهیافت مدل‌سازی معادلات ساختاری، انجام شد. پس از تحلیل عاملی تأییدی داده‌های حاصل از آزمایش به دو عامل، متغیرهایی كه بر روی هر یك از دو عامل بیشترین بار را داشتند، مشخص شدند. سپس، با در نظر گرفتن مبانی اكوفیریولوژیك رشد و نمو گیاهان زراعی و به‌منظور ادامه‌ی تحلیل، عامل اول (سازه‌ی پنهان اول، شامل: شاخص سطح برگ، درصد كلونیزاسیون ریشه، ماده‌ی خشك، قطر ساقه و عدد اسپد) تسخیر منابع و عامل دوم (سازه‌ی پنهان دوم، شامل: فتوسنتز بیشینه، طول مخصوص ریشه، دمای كانوپی، ارتفاع بوته، عملكرد دانه، تعداد بلال، تنفس خاك، نسبت فلورسانس كلروفیل متغیر به بیشینه و درصد فسفر بافت گیاهی) تبدیل منابع نام‌گذاری شدند. نتایج این بررسی نشان داد كه متغیرهایی چون شاخص سطح برگ، قطر ساقه، ماده‌ی خشك، عدد اسپد، ارتفاع بوته و دمای كانوپی بیشترین تأثیر علّی در شكل‌گیری عملكرد ذرت در مزرعه در شرایط تلقیح با قارچ میكوریزا را داشتند. به‌طور كلی، به‌نظر می‌رسد كه فواید مستقیم همزیستی میكوریزایی عمدتاً از طریق مشاركت سی‌و‌پنج درصدی در تسخیر منابع بروز یافت.
چكيده لاتين :
Considering to necessity and importance of determining mycorrhizal symbiosis level and its effects on crop agroecological characteristics as well as other related factors affecting this relationship, beside, the lack of an assured method for this purpose, the present study designed based on new perspectives and insights for determining cause and effects relations, latent variables using structural equation modeling (SEM) approach. A field experiment was conducted during 2 years. A split plots arrangement based on randomized complete block design (RCBD) with three replications was used. Treatments consisted four cropping systems (high, medium, and low input conventional as well as ecological system) and four inoculations (mycorrhizae fungus: Glomus intraradices, plant growth promoting rhizobacteria (PGPR): (Azospirillum brasilense, Azotobacter paspali, dual inoculation: (fungus plus bacteria), and no-inoculation (control), which were allocated to main plots and sub plots, respectively. At the first step, a confirmatory factor analyzing was conducted resulted to two distinguished factors, and then the variables which had the most loads (weight) on one of these two factors were determined. At the second step, considering ecophysiological basis of crops growth and development, in order to continue analyzing, the first factor (including: leaf area index (LAI), root length colonization percent (RLCP), dry matter (DM), stem diameter (D), SPAD readings) and the second factor (including: maximum photosynthesis (Amax), specific root length (SRL), canopy temperature (CT), plant height (H), soil respiration rate (SRR), variable chlorophyll fluorescence to maximum chlorophyll fluorescence (Fv/Fm), plant tissue phosphorus content (%P) determined resource capture latent construct and resource utilization latent construct, respectively. Correlation coefficients, squared multiple correlation coefficients, covariance matrices, direct and indirect path coefficients were calculated. Finally, RMSE and other validity tests applied to evaluate the model efficacy. The results showed the variables including LAI, D, DM, SPAD readings, H and CT had the most causality effect on corn yield production under field conditions associated with mycorrhizal fungus. At a glance, it seems the direct advantages of mycorrhizal symbiosis revealed by 35 percent cooperation in resource capture.
