بازار سرمايه و كمك به غربال‌گري جهت تخصيص منابع مالي در بانكداري اسلامي

Capital Market and Facilitating the Allocation of Financial Resources in Islamic Banking

به دليل وجود انگيزه‌هاي متفاوت ميان بانك و گيرنده تسهيلات همواره نوعي عدم تقارن اطلاعات بين اين دو وجود دارد كه اين امر منجر به پيدايش ريسك هايي براي بانك در زمينه اعطاي تسهيلات مي‌شود. يكي از روش‌هايي كه بانك‌ها مي‌توانند جهت كاهش ريسك‌هاي مربوط به اعطاي تسهيلات در پيش بگيرند، بهره‌گيري از ظرفيت هاي ايجاد شده در بازار سرمايه به‌خصوص بازارهاي ثانويه جهت غربال‌گري به‌عنوان يكي از روش-هاي كاهش و مديريت ريسك اعتباري است. افزون ‌بر اين در بانكداري اسلامي به دليل لزوم رعايت مسايل شرعي در اعطاي تسهيلات بانك‌ها مي‌توانند از ظرفيت غربال‌گري شرعي ايجاد شده در بازار سرمايه نيز استفاده كنند. در اين مقاله به روش توصيفي و تحليل محتوا با استفاده از منابع كتابخانه‌اي، اين فرضيه بررسي مي‌شود كه «بازار سرمايه مي‌تواند بانك‌هاي اسلامي را در بهبود غربال تسهيلات‌گيرندگان و همچنين بخش‌هاي مختلف اقتصادي ياري كند». از جمله آثار قابل مشاهده براي روش هاي غربال‌گري از طريق بازار سرمايه مواردي همچون كاهش مطالبات معوق بانك ها، كاهش محدوديت هاي دسترسي به تسهيلات بانكي توسط مصرف‌كنندگان خرد، سهولت دستيابي متقاضيان به منابع مالي بانك ها، كم‌رنگ شدن نقش وثيقه در تسهيلات‌دهي، كاهش ريسك كژگزيني و بهبود پرتفوي تسهيلات اعطايي بانك‌ها، كاهش ريسك شريعت در بانكداري اسلامي است.

Due to the discrepancy amongst motivations of bank and the recipients of bank facilities, there is always an information asymmetry between the two parties. This brings about risks for the bank in granting facilities. There are several methods which banks can employ in order to decrease the risks involved in granting facilities. One of the methods is using the generated opportunities in the capital market, especially secondary markets, for the screening as one of the methods used for reducing and managing credit risks. Respecting religious law in granting facilities is necessary in Islamic Banking system. Due to this fact, Islamic banks can also make use of religious screening based on Islamic law (Sharia) in capital market. This paper is based on descriptive and content analysis method using library resources. It verifies the hypothesis of whether capital markets can help Islamic banking in improving the screening of the recipients of facilities as well as other economic sections. Other evident results of screening, using capital market, include reducing banksʹ outstanding claims, decreasing the limitations of benefiting from facilities by individual consumers, higher accessibility of bank resources for applicants, reducing the role of collateral in granting bank facilities, reducing the risk of adverse selection, improving facilities portfolio and reducing Sharia risk in Islamic banking.