عوامل موثر بر پوياسازي برنامه پزشك خانواده از ديدگاه پزشكان شاغل در برنامه: مطالعه‌اي كيفي

Effective factors influencing family medicine programme dyanmics with regard to viewpoints of involved physicians: A qualitative study

مقدمه و هدف: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، متعهد است كه تا پايان برنامه توسعه چهارم، طرح پزشك خانواده را در كل كشور به‌اجرادرآورد. اين مطالعه، با هدف تعيين عوامل موثر بر پوياسازي برنامه پزشك خانواده از ديدگاه پزشكان به‌عنوان سرپرست گروه سلامت صورت‌پذيرفته‌است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به‌صورت كيفي، انجام و اطلاعات از طريق مصاحبه عميق فردي با 15 نفر از پزشكان شاغل در برنامه پزشك خانواده صورت‌گرفت. نمونه‌گيري به روش نمونه‌گيري مبتني‌بر هدف بوده، براي تجزيه‌وتحليل از روش آناليز محتوا با رويكرد قراردادي استفاده‌شده‌است. نتايج: در اين مطالعه، ديدگاه پزشكان شاغل در برنامه پزشك خانواده درزمينه پوياسازي شامل دو درون‌مايه «عوامل مديريتي (سازماندهي، برنامه‌ريزي نيروي انساني، فرايند ارايه خدمات، ارزشيابي، آشناسازي، منافع بهداشتي و درماني و منافع اقتصادي) و منافع عمومي ( عوامل بازدارنده اداري، عوامل بازدارنده رفاهي، عوامل بازدارنده انگيزشي، توجيه ناكافي نظام بهداشتي و درماني و توجيه ناكافي مردم )» بود. نتيجه‌گيري: عواملي متعدد بر كيفيت و پويايي برنامه پزشك خانواده تاثيرميگذارند كه به‌صورت متقابل، علت و معلول يكديگرند؛ ازاين‌رو، هرگونه تلاش به‌منظور بهبود كيفيت و پوياسازي اين برنامه، به اقدام‌هاي نظام‌مند (سيستماتيك) و هماهنگ با شناخت عميق موانع، چالش‌ها و تسهيل‌كننده‌ها، نيازمند است.

Background and Objective: The Ministry of Health and Medical Education is committed to full implementation of family physician programme till the end of the fourth development plan in the country. The purpose of this study was to determine the factors influencing family physicians activating the health team as has been done by the physicians. Materials and Methods: This was a qualitative study and information was collected through in-depth interviews with 15 physicians involved with the programme. Sampling was a purposive one and analysis was done via content analysis method with the conventional approach. Results: In this study, the viewpoints of physicians in family practice in the management of activating includes 2 themes (including the 7 major categories of organizing, planning, staffing, process, service, assessment, orientation, health benefits and economic benefits) and public benefits (including 5 sub-floor office inhibiting factors, factors inhibiting welfare, motivational inhibiting factors, insufficient to justify and explain the inadequate public health system). Conclusion: Based on the obtained results, many factors affect the quality and dynamics of the family physician as a mutual cause and effect. Hence, any attempt to improve the quality and activating the program requires a systematic and coordinated action with a deep understanding of the barriers, challenges and facilitators.