بررسي رابطه بين نوبت‌كاري و شاخص توده بدني كاركنان پتروشيمي به كمك مدل منحني رشد پنهان

Assessment of the relationship between shift work and body mass index in petrochemical staff using latent growth curve model

مقدمه و هدف: امروزه چاقي به‌عنوان معضلي بهداشتي تلقي‌‌مي‌شود كه خطر ابتلا به برخي از بيماري‌ها را افزايش‌مي‌دهد؛ ازاين‌رو، شناسايي عواملي كه در بروز چاقي تاثيرگذارند، از اهميت بالايي برخوردار است. برخي از محققان بر اين عقيده‌اند كه نوبت‌كاري به‌عنوان يك عامل خطر در افزايش وزن افراد جامعه نقش‌دارد. هدف از اين مطالعه، بررسي رابطه نوبت‌كاري با شاخص توده بدني در كاركنان پتروشيمي بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه، روي 3801 از كاركنان شاغل در صنعت پتروشيمي كه در طول سال‌هاي 1386 تا 1389، داراي شيفت كاري ثابت بودند، انجام‌شد؛ اين افراد، ساليانه طبق برنامه‌ريزي منظم به مركز طب‌ كار مراجعه‌كرده‌اند و پرستاري آموزش‌ديده، قد و وزن آنها را به‌عنوان قسمتي از فرايند معاينات ادواري اندازه‌گيري‌كرده‌است؛ در اين پژوهش از مدل منحني رشد پنهان كه يكي از روش‌هاي تحليل داده‌هاي طولي است، براي بررسي رابطه نوبت‌‌كاري با شاخص توده بدني استفاده‌شد. نتايج: يافته‌ها نشان‌دادند كه شاخص توده بدني تمامي كاركنان به‌طور معني‌دار و با متوسط شيب 24/0 در هر سال افزايش‌داشته‌است (001/0p < )؛ همچنين، متوسط روند تغييرات BMI در هر سال در كاركنان نوبت‌‌كار، به‌طور متوسط 122/0، بيشتر از روزكارها بوده‌است (001/0p < ). نتيجه‌گيري: در اين مطالعه، بين نوبت‌كاري و شاخص توده بدني، رابطه‌اي معني‌دار مشاهده‌شد؛ مطالعاتي بيشتر براي بررسي علل اين ارتباط و ارايه راهكارهايي براي جلوگيري از افزايش BMI، ضروري‌اند.

Background and Objective: Nowadays, obesity is considered as one of the health problems that increasess the risk of some diseases. So, identifying the effective factors on obesity is of great importance. Some researchers believe that shift work is one of the indicators for increasing the risk of obesity in society. This study aimed to investigate the relationship between the shift work and body mass index (BMI) in petrochemical staff. Materials and Methods: This study was performed on 3801 petrochemical staff who had fixed shift work during 2008-2011. These staff were referred to the occupational medicine center annually and their weight and height measured by trained nurses as a part of their periodical examinations. In this research, the latent growth curve model was used as one of analytical method for longitudinal data in order to assess the relationship between shift work and body mass index. Results: Our findings showed that body mass index of all personnel significantly increases with the mean slope of 0.24 (p < 0.001). Also, the average annual trend of BMI in shift workers was about 0.122 higher than day workers (p < 0.001). Conclusion: This study showed a significant relationship between shift work and BMI. More researches are needed for investigating the causes of this relationship and presenting strategies to prevent rising in BMI.