اثربخشي آموزش مديريت شناختي ـ رفتاري استرس بر بهزيستي روان‌شناختي و رضايت از مدرسه دختر ان نوجوان

The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Stress Management Training on Psychological Well-being and School Satisfaction on Teenage Girls

زمينه و هدف: نوجوانی دوره‌ای مهم از رشد انسان‌هاست كه در طول اين دوره نوجوانان با عوامل استرس‌زای متعددی كنار می‌آيند. بنابراين اغلب تصور بر اين است كه نوجوانی زمان فشار و استرس است. استرس يكی از جنبه‌های زندگی روزانه نوجوانان است كه می-تواند موجب مشكلات جسمی و روان‌شناختی گردد. هدف تحقيق حاضر بررسی اثربخشی آموزش مديريت شناختی‌ـ رفتاری استرس بر بهزيستی روان‌شناختی و رضايت از مدرسه دختران نوجوان شهر اروميه بود. روش بررسی: اين پژوهش به صورت نيمه تجربی با طرح پيش و پس آزمون با دو گروه است. جامعه آماری شامل؛ دختران نوجوان سوم راهنمايی در محدوده سنی 15-14 سال شهر اروميه در سال تحصيلی 90-89 می‌باشد كه با استفاده از روش نمونه‌گيری تصادفی تعداد 30 نفر از آن‌ها به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شده و به طور كاملاً تصادفی در دو گروه 15 نفری ( يك گروه آزمايش و يك گروه كنترل) وارد شدند. برای اندازه‌گيری متغيرها از پرسشنامه بهزيستی روان‌شناختی و مقياس رضايت از زندگی( مؤلفه رضايت از مدرسه) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری تی مستقل و تی تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نمرات پس‌آزمون بهزيستی روان‌شناختی و رضايت از مدرسه در دو گروه تفاوت معنی‌دار داشته است. تفاوت بين تفاضل نمرات پيش‌آزمون و پس‌آزمون گروه‌های آزمايش و گواه در متغير بهزيستی روان‌شناختی در سطح 01/0 >p معنی‌دار بود. تفاوت بين تفاضل نمرات پيش‌آزمون و پس‌آزمون گروه‌های گواه و آزمايش در متغير رضايت از مدرسه در سطح 05/0>p معنی‌دار بود. نتيجه‌گيری: آموزش تكنيك‌های شناختی ـ رفتاری مديريت استرس می‌تواند باعث ارتقاء بهزيستی روان‌شناختی و رضايت از مدرسه شود. می‌توان از روش مديريت شناختی‌ـ رفتاری استرس به عنوان روشی مستقل و يا در كنار ساير درمان‌ها در جهت افزايش رضايت از مدرسه و بهزيستی روان‌شناختی استفاده كرد. ‌‌‌

Background & aim: Adolescence is an important period of human development. Adolescents have to cope with various common stressors. Therefore, adolescence often has been thought of as a peak time of stress. Stress is one of the aspects of a students’ daily life. Stress can lead to physical and psychological complications. The aim of this study was to investigate the effectiveness of cognitive-behavioral stress management training on school psychological well-being and school satisfaction on teenage girls in Urmia, Iran. Methods: The present quasi experimental pretest-posttest plan with 2 groups was selected to conduct this study and well-being and life satisfaction (school satisfaction component) questionnaires were used to collect data. The population of this study was adolescent girls aged 15-14 years in the 2010-2011 academic years. Thirty female students were selected through random sampling technique. They were placed in 2 groups of 15 subjects ( 1 control group and 1 experimental group). After the Pre-test, the participants in experimental group were given cognitive-behavioral techniques training for 1/5 hours in 10 session. The control group did not received any training in all these session. After these sessions, the groups were evaluated once again. Results: analysis of t-test showed that post-test well-being and school satisfaction of 2 groups showed a meaningful difference. Difference between pre-test and post-test score in experimental group and control group in psychological well-being was significant (p= 0/01). It could be claimed that results were product of operation (99% level of confidence). Also, the difference between pre-test and post-test score in experimental group and control group in psychological well-being was significant (p= 0/95). It could be claimed that results were product of operation (95% level of confidence). Conclusion: training of cognitive-behavioral stress management techniques increased well-being and school satisfaction in experimental group in comparison with control group. Cognitive-behavioral stress management training could be used as an independent manner and/or with other therapies to increase school satisfaction and psychological well-being.