تاثير شيوه‌ي سوال پرسيدن سقراطي بر آموزش تفكر انتقادي

The effectiveness of Socratic questioning on critical thinking skills

هدف از اين پژوهش بررسي تاثير آموزش تفكر انتقادي از طريق شيوه‌ي سوال پرسيدن سقراطي، بر مهارت‌هاي تفكر انتقادي دانشجويان رشته روان‌شناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز بود. جامعه اين پژوهش، شامل كليه دانشجويان مقطع كارشناسي رشته روان‌شناسي عمومي مشغول به تحصيل در دانشگاه آزاد واحد اهواز بودند. براي انتخاب نمونه، از بين كليه كلاس‌هاي ارايه شده براي دانشجويان كارشناسي روان‌شناسي، يك كلاس 44 نفره به شيوه نمونه‌گيري خوشه‌اي، انتخاب و با استفاده از روش تصادفي ساده، به دو گروه 22 نفري تقسيم و در گروه‌هاي مداخله و گواه قرار داده شدند. طرح پژوهش، نيمه تجربي و از نوع پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل بود. پس از برگزاري پيش‌آزمون، برنامه آموزشي تفكر انتقادي، طي 13 جلسه و هر هفته يك جلسه به مدت 90 دقيقه به گروه مداخله ارايه شد و سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. ابزار اندازه‌گيري مورد استفاده در اين پژوهش آزمون تفكر انتقادي واتسون گليزر (فرم الف) بوده است. اعتبار آزمون به روش آلفاي كرونباخ 75/0 به دست آمد و تجزيه و تحليل داده‌ها به روش كوواريانس يك طرفه (آنكووا) در سطح 05/0 p < (با استفاده از نرم‌افزار SPSS19)، انجام شد. يافته‌ها نشان دهنده‌ي وجود تفاوت معني‌دار بين گروه مداخله و كنترل در نمره‌ي كلي تفكر انتقادي و چهار خرده مقياس از 5 خرده مقياس مربوطه بودند. هم چنين يافته‌ها نشان دهنده‌ي عدم تاثير متغيرهاي جنسيت و وضعيت تاهل در گروه مورد بررسي بودند.

The purpose of this study was to investigate the effect of critical thinking training using Socratic questions on critical thinking skills of psychology students of Islamic Azad university Ahvaz branch. The study sample included one class among all offered classes for under graduate students consisted of 44 students which were divided randomly into intervention and control groups. Pretest, post test control group design was used. After random selection of experimental and control groups, first for all two groups, pre test was performed, then the pilot intervention in 13 sessions of 90 minutes for the experimental group were presented and after the training program, post-test was taken for both groups. The students’ critical thinking skills were measured by Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal (Form A). The reliability of test were measured with Kronbakh alfa method (?=0.75) and data was analyzed with Analysis of Covariance (ANCOVA), in level of p < 0.05(using SPSS 19). Results showed a significant difference between the treatment and control groups in critical thinking total score and four subscales among the five subscales. Findings also determined that variables of, gender and marriage style have not affected critical thinking scores in this study. Therefore we can conclude that training critical thinking using Socratic questions can play essential role in increasing critical thinking skills.