بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري بر عملكرد، خواص كمي و كيفي دانه دو رقم برنج )طارم و شيرودي(

Evaluation of different levels of Irrigation on yield and qualitative properties of two rice varieties (Tarom and Shiroodi)

كيفيت توليد به اندازه كميت در همه مسيرهاي زندگي و بطور مستقيم در مصرف كالاها اهميت زيادي دارد. به منظور ارزيابي برخي خواص كيفي و كميدانه برنج تحت تاثير رژيم‌هاي مختلف آبياري در دو رقم طارم محلي و شيرودي، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در موسسه تحقيقات برنج كشور-معاونت مازندران در سال زراعي 1388 انجام گرديد. تيمارها شامل 5 سطح آبياري: 1-غرقاب دايم به ارتفاع 5 -3 سا نتيمتر در طول دوره رشد، 2- آبياري به ارتفاع 5 سانتيمتر پس از ناپديد شدن آب از سطح زمين، 3- آبياري به ارتفاع 5 سانتيمتر 2 روز پس از ناپديدشدن آب از سطح زمين، 4- آبياري به ارتفاع 5 سانتيمتر 5 روز پس از ناپديد شدن آب از سطح زمين و 5- اشباع دايم در طول دوره رشد با سه تكرار انجام شد. در هر تيمار ميزان عملكرد و برخي شاخص‌هاي كيفي دانه اندازه‌گيري شد. نتايج تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه بين عملكرد تيمارها، در سطح يك درصد اختلاف معني‌داري وجود داشت و در هر دو رقم بيشترين عملكرد در تيمار غرقاب دايم بوده كه مقادير آن براي طارم و شيرودي بهترتيب 3/4210 و 7/6799 كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد. ميزان سختي، درصد خرد، نسبت طويل شدن، طول دانه بعد از پخت، درصد آميلوز و غلظت ژل نيز در سطوح مختلف آبياري اختلاف معني‌دار از لحاظ آماري داشته است. بهترين روش آبياري در طارم از لحاظ سختي دانه (1/13 نيوتن) و درصد خرد دانه (15%) روش غرقاب دايم آبياري مي‌باشد، اما در رقم شيرودي كه از ارقام پر محصول است بهترين روش آبياري از لحاظ ميزان سختي دانه (8/17 نيوتن) و درصد خرد دانه (5/19%)، روش اشباع دايم مي‌باشد.

Quality of produce is as much important as quantity in all stages of life and particularly in direct consumption of commodities. In order to evaluate some rice grain physicochemical properties in different irrigation regimes in two varieties (Tarrom and Shiroodi), a field experiment was carried out on randomized complete block design at rice research institute of Mazandaran in 2010. Treatments includes five irrigation regimes, viz., T1: permanent flooding with 3-5cm height throughout growing season, T2: irrigation with 5cm height after disappearing water from soil surface, T3: irrigation with 5cm height 2 day after disappearing water from soil surface, T4: irrigation with 5cm height 5 day after disappearing water from soil surface and T5: permanent saturation during growth period, with three replication. In each treatment, yield and some grain quality parameters were measured. The statistical analysis showed that, there was a significant differences in yield between treatments (? < 0.01), with highest yield in continuously flooded treatment, 4210kg/ha and 6799.7kg/ha in Tarom and Shiroodi, respectively. There were significant differences in grain hardness, broken rice percentage, elongation ratio, elongation after cooking, Amylose content and Gel consistency in different irrigation levels. Based on the results of the different irrigation methods, the best grain hardness amount (13.1 Nioton) and reduced broken rice percentage (15 %) in Tarrom variety were obtained by the permanent flooding method, but for Shiroodi variety, the best grain hardness amount (17.8 Nioton) and reduced broken rice percentage (19.5 %) were gained by the permanent saturation method.