بررسي اثر تاريخ كاشت و تراكم بر عملكرد گياه دارويي كاسني). )Cichorium intybus L

Effect of sowing date and plant density on yield of chicory (Cichorium intybus L.)

كاسني يكي از گياهان دارويي است كه مي تواند در تناوب زراعي مورد استفاده قرار گيرد و داراي تركيبات شيميايي است كه در پزشكي قابل استفاده مي باشد. بمنظور مطالعه اثر تاريخ كاشت و تراكم بر عملكرد گياه دارويي كاسني، آزمايشي در سال زراعي 89-1388 در مزرعه مركز تحقيقات كشاورزي استان يزد به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا گذاشته شد. سه تاريخ كاشت (15 اسفند، 15 فروردين و 15 ارديبهشت ) به عنوان فاكتور اصلي و تراكم هاي 5،7 و 10 بوته در متر مربع به عنوان فاكتور فرعي انتخاب گرديدند. نتايج حاصل نشان داد؛ تراكم به طور معني دار بر صفات وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه، تعداد شاخه هاي جانبي و ارتفاع ساقه اثر گذاشت. با افزايش تراكم، عملكرد بيولوژيك افزايش يافت. صفات وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه در تراكم 10 بوته در مترمربع و صفات تعداد شاخه هاي جانبي و ارتفاع ساقه در تراكم 5 بوته در متر مربع داراي بيشترين عملكرد بودند. اثر تاريخ كاشت بر صفات وزن تر و خشك ريشه، وزن خشك گل، تعداد شاخه هاي جانبي و ارتفاع ساقه در زمان گلدهي داراي اختلاف معني دار بود. صفات وزن تر و خشك اندام هوايي، وزن خشك گل و تعداد شاخه هاي جانبي در تاريخ 15 اسفند ماه و صفات وزن تر و خشك ريشه و ارتفاع ساقه در تاريخ 15 فروردين ماه داراي بيشترين عملكرد بودند. اثر متقابل تاريخ كاشت و تراكم نشان داد كه كاشت گياه كاسني با تراكم 10 بوته در متر مربع و تاريخ كاشت 15 فروردين، بيشترين عملكرد بيولوژيك در شرايط آب و هوايي استان يزد را در پي داشت.

Chicory is considered one of the alternatives crops that can be used in crop rotation and contains many phytochemicals that can be used in medicine. In order to evaluate the effect of sowing date and plant density on yield (root, shoot and flower) and morphological characteristics of chicory, an experiment was conducted at Research Station, Agricultural Researches Centre of Yazd, in 2010. The experimental was split-plot under randomized complete blocks design with three replications. Main plots consisted of three sowing dates (6 /March, 4 /April and 5 /May/ 2010) and sub-plots included three density levels (5, 7 and 10 plant/m2). The results showed that plant density had significant effect on shoot and root fresh and dry weight, the number of lateral branches and plant height. With increasing plant density, biological yield significantly increased. 10 plant/m2 produced maximum yield in fresh and dry shoot and root weight and 5 plant/m2 produced maximum the number of lateral branches and plant height. Sowing date had significant effects on fresh and dry root weight, dry flower weight, the number of lateral branches and plant height. First date (6 /March) produced the highest fresh and dry shoot weight, dry flower weight and the number of lateral branches. Second date (4 /April) produced the highest fresh and dry root weight and plant height. The biological yield in chicory could be achieved at the second sowing date (4 /April) with 10 plant/m2 density