بررسي تاثير جهت ساختمان بر كاهش آلودگي ناشي از ريزگردها در مجموعه‌هاي ساختماني مورد مطالعاتي: بناهاي شهر دزفول

A Study of the Effect of Building Orientations on Reducing Dust in Building Groups, Case Study among Buildings in Dezful Urban Areas

غبار هوا وضعيت پرمخاطره‎اي را در فضاي زندگي مردم جنوب غربي ايران به‌وجود آورده و به بهداشت هواي تنفس آن‎ها آسيب زده است؛ لذا براي چاره‌انديشي و رفع اين مشكل، لازم است متخصصان رشته‎هاي گوناگون از جمله محيط زيست، بهداشت محيط، زمين‌شناسي، جغرافياي طبيعي، شيمي آلودگي هوا، مكانيك سيالات، هواشناسي، طراحي محيط، منابع طبيعي و... همديگر را ياري كنند، زيرا اين معضل را يك گروه تك تخصصي نمي‎تواند برطرف كند. در اين ميان، شايسته است معماران با مشاركت موثر خود، براي رفع اين معضل نهايت تلاششان را بكنند. همچنين، لازم است آنان در اين راه، به‌عنوان طراحان جامع، ضمن مسيريابي مناسب نقش هماهنگ‌كننده و عامل ربط‌دهنده تخصص‎هاي مختلف را براي بهسازي شرايط فضاهاي سكونتي ايفا نمايند. در اين نوشتار، ضمن بيان معضل و طرح مسيله براي يافتن سمت مناسب براي جهت‌گيري بناها، به‌منظور نصب خشت اولِ طراحي، در ابتدا موردهاي مطالعاتي با پوشش مناسب سطح شهر دزفول، از بين بناهاي باقابليت تعيين شده‌اند؛ سپس، به يافتن راه و روش مناسب براي معيّن‌كردن ميزان (كم) هر بعد از ابعاد اصلي اين معضل اقدام شده است تا در وضعيت‌هاي مختلف، آن مقادير قابليت تحليل و مقايسه را در اختيار قرار دهند. پس از آن جمع‌آوري طولاني‌مدت داده‌ها (اندازه‌گيري ريزگردها از جهت‌هاي چهارگانه ساختمان و داده‌هاي هواشناسي) از وضعيت‌هاي مختلف بناهاي مورد مطالعه صورت گرفته است. سپس، با تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده و بحث درباره آن‌ها، به بررسي نتايج پرداخته شده و در نهايت، سمتي از ساختمان‌ها كه بيشترين آلودگي را ته‌نشست مي‌كند و نيز سمتي از بنا كه بيشترين ذرات را به‌صورت معلق در هوا نگه مي‌دارد، نسبت به جهت وزش باد، مشخص و معرفي شده‌اند (البته فراواني چنين وضعيتي 95 درصد از برداشت‌ها را پوشش داده). بدين ترتيب، با استفاده از شناسايي باد غالب هر منطقه، تعميم‌پذيري نظريه اين پژوهش ميسر شده است.

Dust particles have triggered a precarious condition in the southwestern regions in Iran. It brings about an unstable air-breathing health situation for the local residents. Therefore, an immediate collaboration is necessary among a variety of experts in different fields including the environment, health environment, geology, physical geography, chemistry of air pollution, fluid mechanics, meteorology, environmental design, and natural resources, etc.; Meanwhile, it is obvious that the problem cannot be resolved by a single specialist. From among these professionals, it is worth mentioning that the architects can participate effectively to tackle this problem with their appropriate efforts. In this regard, architects as comprehensive designers and beneficiaries of the results of the above mentioned specialties are needed to coordinate and bring together all efforts to help developing an opposite environment in which residential space conditions are facilitated. In this study, the researcher tries to find the appropriate way for the building orientation and its openings in order to provide an instruction for the architectural design as an initial step in designing the buildings against dust particles. At first, appropriate case studies were indicated and located among the buildings in Dezful urban areas. Then, it continued to find an appropriate method to determine different aspects of this problem, in a way that the capability of analyses and comparisons can be offered in different circumstances. After that, collecting long-term data (dust particles measurements from four sides of buildings and meteorological data) has been studied in relation to various buildings. Then, the result has been surveyed according to the analysis of data collection and discussion. Finally, the side of the building where it absorbs most of the dust and the side of the building where the most of the suspended dust particles are hold in the air were allocated (95% of the data collection includes these conditions) according to the direction of wind. Thus, with the identification of the prevailing wind in each region, the generalizability of the theory in this study can be achieved.